Μέγαρο Μουσικής: H πολίτικη λύρα στον 21ο αιώνα

Το Εργαστήριο Σύνθεσης, ένας θεσμός-σταθμός του Μεγάρου που δίνει βήμα έκφρασης σε νέους δημιουργούς έως 30 ετών εδώ και περισσότερα από είκοσι χρόνια, συνεχίζεται και φέτος με τη συναυλία του Εργαστηρίου, την Τετάρτη 9 Μαρτίου στις 8:30 το βράδυ στην Αίθουσα Δημήτρης Μητρόπουλος.

Φέτος θα ακουστούν νέα έργα για πολίτικη λύρα που έγραψαν τέσσερις νεαροί συνθέτες, ο Γιώργος Βάβουλας, ο Χάρης Γκατζόφλιας, ο Αποστόλης Κουτσογάννης και ο Ανδρέας Παπακώστας-Σμύρης. Όλες οι συνθέσεις συνδυάζουν το κύριο μελωδικό όργανο των Ρωμιών της Κωνσταντινούπολης με οργανικό σύνολο, γράφτηκαν το 2020 και ερμηνεύονται από τον κορυφαίο δεξιοτέχνη της πολίτικης λύρας Σωκράτη Σινόπουλο.

Η προετοιμασία και η παρουσίαση των συνθέσεων πραγματοποιούνται σε συνεργασία με την Ένωση Ελλήνων Μουσουργών και το Ελληνικό Συγκρότημα Σύγχρονης Μουσικής υπό τη μουσική διεύθυνση του Ιάκωβου Κονιτόπουλου.

Ο αείμνηστος συνθέτης, μαέστρος και ακαδημαϊκός Θόδωρος Αντωνίου, ήδη από το 1997, καθιέρωσε τη σειρά εργαστηρίων νεαρών ελλήνων συνθετών στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, με σκοπό την ανάπτυξη μιας δημιουργικής-εκπαιδευτικής διάδρασης ανάμεσα στον μαέστρο, τον νέο συνθέτη και τους μουσικούς. Η ιδέα, που αγκαλιάστηκε με πολλή θέρμη από το ΜΜΑ, δίνει τη δυνατότητα στους νέους δημιουργούς να παρουσιάσουν τη δουλειά τους και να την τελειοποιήσουν μέσα στο πλαίσιο των μουσικών δοκιμών και της αγαστής συνεργασίας.

Λίγα λόγια για τα έργα
Γιώργος Βάβουλας | ΜΙΤΟΣ
«Ένας μίτος που ξετυλίγεται σαν μια ιστορία. Η πολίτικη λύρα λειτουργεί σαν ένα συνδετικό νήμα που ενώνει όλα τα στοιχεία του έργου, όντας ο πυρήνας από τον οποίο πηγάζουν όλα». Μ.Β.

Χάρης Γκατζόφλιας | ΠέΡΑΝ
«ΠέΡΑΝ. Χρονικό και τοπικό αρχαιοελληνικό επίρρημα που σημαίνει εκτός ορίων, έξω από, μακριά, από την άλλη μεριά. Δηλώνει υπέρβαση.
ΠέΡΑΝ. Το σταυροδρόμι της Κωνσταντινούπολης, η οδός των Πριγκίπων, η οδός όλων των προξενείων, η περιοχή των Σεπτεμβριανών, εκεί που σμίγουν όλα τα χρώματα, τα αρώματα, οι ήχοι Δύσης και Ανατολής.
ΠέΡΑΝ. Για πολίτικη λύρα και οργανικό σύνολο. Ένα έργο που επιχειρεί να προσφέρει σε ερμηνευτή και ακροατή ένα ταξίδι,
ΠέΡΑΝ μουσικών και μη στερεοτύπων,
ΠέΡΑΝ αισθητικών και κοινωνικών ζητημάτων,
ΠέΡΑΝ μουσικών παραδόσεων και ταυτοτήτων,
ΠέΡΑΝ του τόπου και του χρόνου,
ΠέΡΑΝ των ορίων». Χ.Γ.

Αποστόλης Κουτσογιάννης | Viriditas
«Viriditas στα λατινικά σημαίνει ζωντάνια, γονιμότητα, πλούσια βλάστηση και ανάπτυξη. Η λέξη συνδέεται ιδιαίτερα με την Χίλντεγκαρντ του Μπίνγκεν (αγία των δυτικών εκκλησιών), η οποία τη χρησιμοποίησε για να αναφερθεί και να συμβολίσει την πνευματική και σωματική υγεία ως αντανάκλαση του Θείου Λόγου, αλλά και ως πτυχή της θεϊκής φύσης. Η παραπάνω σημασία χρησιμοποιείται στο έργο ως εξής: οι γραμμικές διαδικασίες της μουσικής αναπλάθουν τον εαυτό τους –κατ’ αντιστοιχία με τη φύση–, ανθίζουν και γονιμοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου». Α.Κ.

Aνδρέας Παπακώστας-Σμύρης | The Decay
«Το έργο The decay συντέθηκε το 2020 στο πλαίσιο του Εργαστηρίου Νέων Συνθετών του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Το έργο ασχολείται με την έννοια της φθοράς. Η ιδέα αυτή αντικατοπτρίζεται στη μουσική μέσω των μετρικών σχέσεων ανάμεσα στη λύρα και το σύνολο, αλλά και ανάμεσα στις οργανικές ομάδες του συνόλου. Σε προσωπικό επίπεδο, παίρνοντας την πρώτη εκτέλεση δύο χρόνια έπειτα από τη σύνθεσή του, το κομμάτι αυτό λειτουργεί σαν χρονοκάψουλα και αποτελεί έναυσμα για σκέψη και αυτοκριτική». Χ.Π.-Σ.

Μενέλαος Πειστικός | Nostalgic Echoes of a Distant Past
«Στάχτες και καπνός αναδύονται από τα βάθη της ελληνικής γης. Μυστηριακές μελωδίες
αναγεννώνται σταδιακά από το θολό σκοτάδι, σαν αναμνήσεις που έρχονται από ένα απόμακρο και άγνωστο παρελθόν. Συναισθήματα αρχίζουν να περικλείουν την καρδιά μου, ελπίδα και λύπη την ίδια στιγμή. Ο νους μου κατακλύζεται από ασαφείς και ταραγμένους ήχους και χορεύει σε έναν απρόβλεπτο και ανήσυχο ρυθμό. Το φως αγωνιά να υπερισχύσει μέσα από το σκοτάδι, φέρνοντας στην επιφάνεια μια έντονη αύρα ακαθόριστης νοσταλγίας. Είναι μια αναπόφευκτη μα επιθυμητή νοσταλγία». Μ.Π.