Byzantium: Ένα αδιάφορο βαμπιρικό θρίλερ

του Λουκά Τσουκνίδα

Αν σας έλειψαν οι βρυκόλακες, απέθαντοι, καταραμένοι να ζούν σε μια ατέρμονη λούπα μέσα στο χρόνο, αλλά και γοητευτικοί ρομαντικοί ήρωες, παγιδευμένοι σε έναν φαύλο κύκλο μεταξύ ανθρώπινης υπόστασης και κτηνώδους φύσης, τότε έχω καλά νέα. Το όμορφο μα κενό και υπερφίαλο “Byzantium” του Νιλ Τζόρνταν θα γεμίσει το κενό, μαζί με μια γερή δόση λυρισμού και μερικές σφαγές για γαρνιτούρα.

Η υπόθεση

Η Έλενορ και η Κλάρα, είναι δύο γυναίκες-βαμπίρ παγιδευμένες στην ηλικία στην οποία υπέστησαν τη μεταμόρφωση, που ζουν κυνηγημένες από μια μυστηριώδη αδελφότητα ομοειδών τους ανδρών. Για να επιβιώσουν οικονομικά, η Κλάρα πουλά το κορμί της και τρέφεται με ανθρώπους του περιθωρίου. Την ίδια στιγμή, η Έλενορ τρέφεται μόνο με ανθρώπους προχωρημένης ηλικίας που επιλέγουν να πεθάνουν απ' τα χέρια της. Όταν ο κλοιός σφίγγει για ακόμη μια φορά γύρω τους, οι δυο γυναίκες πηγαίνουν σε μια παραθαλλάσια κωμόπολη για να κάνουν μια νέα αρχή...

Η κριτική

Σε μια εποχή που αναρωτιέμαι αν υπάρχει κάτι πιο χιλιοφορεμένο και ταλαιπωρημένο απ' τους βρυκόλακες, δε γνωρίζω αν ο σκοπός του Τζόρνταν ήταν η “ανανέωση του βαμπιρικού μύθου” ή να διατυπώσει ένα ακόμη σχόλιο πάνω στο σεξιστικό του χαρακτήρα που μοιραία θα ξεχαστεί μπροστά στη διαχρονική γοητεία του αυθεντικού. Το “Byzantium” —τίτλος που, εκτός απ' τη χρήση του εντός του σεναρίου, υποδηλώνει και το χρόνο που βαραίνει πάνω στους χαρακτήρες και την κατάστασή τους— μοιάζει τελικά με μια απόπειρα να ειπωθεί μια ακόμη “ψαγμένη” ιστορία ανακατεύοντας χιλιοειπωμένα βαμπιρικά κλισέ, απ' την αντιπαράθεση της “ηθικής” έναντι της αμοραλιστικής παρασιτικής επιβίωσης μέχρι την ιδιαίτερη κλίση στις τέχνες των πιο ευαίσθητων απ' αυτούς τους αιμοσταγείς συνανθρώπους μας.

Βλέποντάς το, δεν μπόρεσα να μη θυμηθώ εκείνη την, βιαίως κατεβασμένη μετά από μια σύντομη πορεία σε σκηνή off-Gazi, ροκ όπερα του Γιάννη Φλωρινιώτη με τον προφανή τίλο “Flory Horror Show”. Η εκδοχή του βαμπιρικού μύθου που ο αειθαλής διασκεδαστής σκαρφίστηκε τότε, ήθελε τον ίδιο, ως βαμπίρ, να ανεβαίνει στη Γη απ' το σκότος του Άδη για να βρει την θνητή αγαπημένη του και να μένει εμβρόντητος μπροστά στα δεινά που οι άνθρωποι υποβάλλουν εαυτούς (δηλαδή πόλεμοι κλπ.), δυσαρέσκεια που εξέφραζε μελωδικά με ένα επικό τραγούδι γραμμένο για την περίσταση. Όχι ότι ο Τζόρνταν συγκρίνεται με τον Φλωρινιώτη, ούτε η Τζέμα Άρτερτον με το Γωγουλίνι κι η Σίρσα Ρόναν με την Αννούλα...

Απλώς, όταν τόσο συγκεκριμένα σχήματα όπως είναι οι χαρακτήρες των ρομαντικών ιστοριών τρόμου γίνονται θέμα ψυχανάλυσης αντί για εργαλεία αφήγησης, ο δημιουργός και μαζί του εμείς χτυπάμε πολύ γρήγορα βράχο. Οι χαρακτήρες αυτοί έχουν πεπερασμένο βάθος, δεδομένο ιστορικό και εξυπηρετούν συγκεκριμένου τύπου εξιστορήσεις και μεταφορές. Ο Γιάννης Φλωρινιώτης επέλεξε να χρησιμοποιήσει τον βρυκόλακα ως επισκέπτη απ' τον Κάτω Κόσμο, κάποιον που δικαιούται να συγκρίνει την κόλαση με την επίγεια ζωή και με το σοκ του να μας οδηγήσει σε μια συνειδητοποίηση ότι δεν πάμε καθόλου καλά ως είδος, πριν χορέψουμε εκστατικά με τις γνωστές επιτυχίες του ξερκίζοντας μακριά το “κακό”.

Για τον Τζόρνταν, η Κλάρα ήταν πόρνη όταν μεταμορφώθηκε, άρα ως πόρνη θα συνεχίσει να ζει, ενώ η Έλενορ ήταν στις καλόγριες και ως κοσμοκαλόγρια θα περάσει τους αιώνες που έρχονται. Και οι δυο καταδιώκονται επειδή είναι γυναίκες και τόλμησαν να “σπάσουν τον κώδικα” των ομοειδών τους και της πατριαρχικής, αυστηρών αρχών αδελφότητάς τους. Η Κλάρα έγινε πόρνη στα χέρια ενός διεφθαρμένου στρατιωτικού και παρτ-τάιμ νταβατζή, ενώ η Έλενορ βρέθηκε στις καλόγριες επειδή η μητέρα της δε μπορούσε να τη μεγαλώσει. Η μοίρα που οι άντρες έφτιαξαν γι' αυτές δεν αλλάζει ούτε όταν η Κλάρα παίρνει τη ζωή τους στα χέρια της και τις κάνει “αθάνατες”.

Μέχρι εδώ καλά, αλλά το υπόλοιπο είναι ένα αποτέλεσμα συγκεχυμένο όπου οι λογοτεχνικού ύφους πρόζες μπλέκονται με σκηνές καρτουνίστικης βίας, επεξηγηματικά φλας-μπακ, προχειρογραμμένους χαρακτήρες και ένα άνευρο ρομάντσο το οποίο δε ζεσταίνει στο ελάχιστο την ψυχρή, θανατερή ατμόσφαιρα του φιλμ. Η Σίρσα Ρόναν είναι αναμενόμενα καλή, αλλά δεν ξέρω αν τη συμφέρει να παίζει διαρκώς τόσο ψυχρούς, απονευρωμένους χαρακτήρες, ενώ η Τζέμα Άρτερτον δεν πείθει παρά μόνο για τον αισθησιασμό της. Οι υπόλοιποι απλώς εμφανίζονται.

Το “Byzantium” είναι ακόμη μια αδιάφορη ταινία με βρυκόλακες.

Βγαίνουν ακόμη:

Η περιπέτεια με γρήγορα αυτοκίνητα και ατρόμητους οδηγούς “Need for Speed”, το γαλλικό δράμα “Grand Central”, η ταινία κινουμένων σχεδίων “The Lego Movie” και το ντοκιμαντέρ του Στέλιου Κούλογλου “Η Νονά” .

Όλες οι Ταινίες