Όσα πρέπει να ξέρουμε για τον ύπνο

του Νικόλα Γεωργιακώδη

Ποτέ μην πιστεύεις στη δυστυχία ενός ανθρώπου. Ρώτα τον αν μπορεί να κοιμηθεί. Αν η απάντηση είναι «ναι», τότε όλα είναι εντάξει. Αυτό φτάνει.
Louis-Ferdinand Céline, 1894-1961, Γάλλος συγγραφέας

Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη σκέψη, ούτε φιλοσοφία για να κατανοήσουμε πόσο σημαντικός είναι ο ύπνος για τον άνθρωπο. Και μόνο το γεγονός ότι περνάμε σχεδόν το ένα τρίτο της ζωής μας ξαπλωμένοι, αρκεί για να καταλάβουμε ότι η «αγκαλιά του Μορφέα» αποτελεί μια ζωτικής σημασίας βιολογική ανάγκη. Γύρω από αυτή την ανάγκη, έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια μια ολόκληρη «βιομηχανία» - όχι απαραίτητα με την κακή έννοια του όρου – αποκλειστικός σκοπός της οποίας είναι η μελέτη, η ερμηνεία, η βελτίωση και η "θεραπεία" της ποιότητας του ύπνου.

Ύπνε που θρέφεις τα παιδιά

Εκατοντάδες έρευνες έχουν δείξει κατά καιρούς τα οφέλη που έχει ο ύπνος για την υγεία, μιας και κατά την διάρκειά του επιτελούνται εργασίες που δεν γίνονται κατά την διάρκεια της ημέρας. Διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην παγίωση της μνήμης, την μάθηση και την σκέψη, ενισχύει την λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, «ξεκουράζει» τους νευρώνες επιτρέποντας την επιδιόρθωση οποιασδήποτε βλάβης τους, ενώ κατά την διάρκεια του βαθέως ύπνου εκκρίνεται η αυξητική ορμόνη, η οποία είναι απαραίτητη για την σωματική ανάπτυξη και καλή λειτουργία του μυϊκού συστήματος.

Επίσης, κατά την διάρκεια του ύπνου ρυθμίζεται η λειτουργία των θυρεοειδικών ορμονών, αναπληρώνονται οι δυνάμεις που «χάθηκαν» κατά την διάρκεια της ημέρας και επιτελούνται όλες εκείνες οι εργασίες οι οποίες είναι απαραίτητες για την ψυχική, την νοητική και σωματική μας υγεία. Όσον αφορά την ποσότητα ύπνου που χρειαζόμαστε για να μπορούμε να έχουμε όλα τα παραπάνω οφέλη, αυτή διαφέρει από άτομο σε άτομο και εξαρτάται από μια ποικιλία παραγόντων, όπως η ηλικία, η γενετική προδιάθεση, η άσκηση και οι δραστηριότητες της καθημερινότητας. Ο μπούσουλας των οκτώ ωρών επομένως, αφορά περισσότερο τον γενικό πληθυσμό και όχι τις επιμέρους πληθυσμιακές ομάδες όπως είναι οι ηλικιωμένοι, τα παιδιά, και οι έγκυες.

Σε γενικές γραμμές λοιπόν, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ένας «καλός» ύπνος είναι ο, ανεξαρτήτως διάρκειας, ποιοτικός ύπνος. Αυτός, δηλαδή, που μας κάνει να νοιώθουμε «ζωντανοί» και αναζωογονημένοι όταν ξυπνάμε. Και εδώ αρχίζουν τα… δύσκολα.

Δείτε στα Υποθέματα του Αφιερώματος, όσα πρέπει να ξέρετε για τις πιο συνήθεις διαταραχές, για τα εργαστήρια Μελέτης Ύπνου και τις προσφερόμενες θεραπείες, για την σωστή στάση του σώματος κατά την διάρκεια του ύπνου και τις νέες εξελίξεις στην τεχνολογία των στρωμάτων.