Μαριέττα Προβατά, 35 ετών, εθελόντρια στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα
Η Μαριέττα είναι εθελόντρια των Γιατρών Χωρίς Σύνορα από τον Μάιο του 2010. «Η απόφαση ήρθε αβίαστα, αλλά καθόλου επιπόλαια» εξηγεί. «Ήδη από τα πρώτα χρόνια του πανεπιστημίου, παράλληλα με τη δραστηριοποίησή μου σε επιστημονικές, ανθρωπιστικές και κοινωνικού ενδιαφέροντος ΜΚΟ άρχισα να προβληματίζομαι για το μέλλον και τη θέση μου στον κόσμο. Από νεαρή ηλικία, με συγκινούσε ιδιαίτερα η δύσκολη ζωή των ανθρώπων της Αφρικής και άρχισα να αναπτύσσω μία συμπάθεια, μάλλον από λύπηση στην αρχή, στο πρόσωπό τους και μία αυξανόμενη επιθυμία να βρεθώ κοντά τους. Όχι σαν τουρίστας αλλά με μία παρόρμηση (του δυτικού «υπερ»ανθρώπου υποθέτω) να συμβάλλω, άγνωστο με ποιο τρόπο, στη βελτίωση των υποδομών και της ποιότητας ζωής τους.
«Αργότερα, με την πάροδο του χρόνου και την ωρίμανση του μυαλού και της σκέψης, συνειδητοποίησα πως οι άνθρωποι που βρίσκονται σε δυσμενείς συνθήκες δεν έχουν ανάγκη τον οίκτο μας. Έχουν μάθει να ζουν και να αντιμετωπίζουν τις κακουχίες, συχνά αποτέλεσμα των πολιτικών και της αδιαφορίας του «δυτικού» κόσμου, και έχουν αναπτύξει τις δικές τους αντιστάσεις απέναντι στη ζωή και τον θάνατο. Μπορεί να δέχονται με ευγνωμοσύνη την προσφορά του ανθρωπιστικού κινήματος, αλλά πάντα με αξιοπρέπεια που δεν επιτρέπει σε κανέναν το δικαίωμα να τους δει υπεροπτικά. Ζώντας σε έναν κόσμο και μία κοινωνία εν κρίση αξιών διαρκείας, όπου δεσπόζει η αδικία και το κυνήγι του χρήματος, η απόφαση να αποστασιοποιηθώ από τα γρανάζια αυτού του συστήματος και να προσφέρω τις γνώσεις μου για έναν «καλό σκοπό» ήταν λυτρωτική.
«Το αντικείμενο εργασίας μου στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα είναι διοικητική υποστήριξη, οργάνωση ανθρώπινου δυναμικού, οικονομικός έλεγχος. Όπως καταλαβαίνεις, με τόσο ευρύ φάσμα υποχρεώσεων, υπάρχει πάντα δουλειά και καθόλου πλήξη.
«Το μεγαλύτερο όφελος που έχω αποκομίσει από την εμπειρία του εθελοντισμού είναι, νομίζω, η ψυχική υγεία. Είναι σπουδαία η αίσθηση που εισπράττει κανείς μέσα από την ανιδιοτελή προσφορά και την έμπρακτη έκφραση αλληλεγγύης σε έναν ανθρωπιστικό σκοπό. Προσωπικά, αισθάνθηκα από νωρίς πολίτης του κόσμου και χαίρομαι που μέσα από τους Γιατρούς χωρίς Σύνορα κατάφερα να βρω διέξοδο ώστε να το κάνω και πράξη. Εκείνο που θα ήθελα να συμπληρώσω, ωστόσο, είναι πως δεν είναι ανάγκη να τρέχει κανείς στην άκρη του κόσμου για να αισθανθεί την χαρά της προσφοράς και του εθελοντισμού. Εγώ βρίσκω την ίδια αξία στη συμβολή του ανθρωπιστικού και εθελοντικού κινήματος με οποιαδήποτε μορφή και αν εκφράζεται.
«Η μόνη απογοήτευση στον εθελοντισμό είναι να βλέπεις ανθρώπους να μην παίρνουν στα σοβαρά τη δουλειά τους. Εθελοντισμός δεν σημαίνει «εκπτώσεις» ούτε «διακοπές». Σημαίνει συνειδητοποιημένη προσφορά και απαιτεί υψηλού επιπέδου επαγγελματισμό. Πόσο μάλλον σε ανθρωπιστικού είδους δράσεις όπου διακυβεύονται ανθρώπινες ζωές.
«Υπάρχουν πολλοί τρόποι να συνδράμει κανείς στο έργο των ΜΚΟ: προσφορά οικονομικής ενίσχυσης, συμμετοχή σε δράσεις, διοικητική υποστήριξη… Ενδιαφέρον να υπάρχει και δυστυχώς οι ανάγκες είναι πολλές. Η προσφορά μέσα από τον εθελοντισμό είναι σπουδαία εμπειρία, αλλά πρέπει όπως προανέφερα να είναι συνειδητοποιημένη και τα κίνητρα αγνά. Θα προέτρεπα οποιονδήποτε θελήσει να συνδράμει μία ΜΚΟ να ερευνήσει πρώτα τις δράσεις, τις αρχές και τη διαχείριση των πόρων της οργάνωσης αυτής. Πρέπει κανείς να ταυτίζεται με τον σκοπό και το έργο της οργάνωσης αλλιώς οποιαδήποτε εθελοντική εμπλοκή είναι καθαρά επιφανειακή.
«Προσωπικά, στους Γιατρούς χωρίς Σύνορα βρήκα μία οργάνωση με υποδειγματική οργανωτική δομή, αρχές, δράσεις με τις οποίες ταυτίζομαι, και ιδιαίτερα ένα ανοιχτό πλαίσιο διαλόγου και αυτοκριτικής. Παρά το γεγονός ότι οι ΓΧΣ με την μακρόχρονη και αποδεδειγμένη ποιότητα και τα αποτελέσματα της δουλειάς τους έχουν εξασφαλίσει την αναγνώριση και την υποστήριξη του κόσμου και των εθελοντών, παραμένουν ένας δυναμικός οργανισμός που δίνει βήμα και αξιοποιεί τις εμπειρίες και τους προβληματισμούς των ανθρώπων της (εργαζομένων, εθελοντών, ασθενών). Διαμορφώνεται έτσι η πεποίθηση της ισότητας μεταξύ των μελών της οργάνωσης όπου μακριά από την στείρα προσφορά, νιώθει κανείς κομμάτι του ευρύτερου ανθρωπιστικού κινήματος και συνδιαμορφωτής στον προβληματισμό τόσο για τη βελτίωση των δράσεων όσο και την αποτελεσματικότητα των εσωτερικών δομών».
«Αργότερα, με την πάροδο του χρόνου και την ωρίμανση του μυαλού και της σκέψης, συνειδητοποίησα πως οι άνθρωποι που βρίσκονται σε δυσμενείς συνθήκες δεν έχουν ανάγκη τον οίκτο μας. Έχουν μάθει να ζουν και να αντιμετωπίζουν τις κακουχίες, συχνά αποτέλεσμα των πολιτικών και της αδιαφορίας του «δυτικού» κόσμου, και έχουν αναπτύξει τις δικές τους αντιστάσεις απέναντι στη ζωή και τον θάνατο. Μπορεί να δέχονται με ευγνωμοσύνη την προσφορά του ανθρωπιστικού κινήματος, αλλά πάντα με αξιοπρέπεια που δεν επιτρέπει σε κανέναν το δικαίωμα να τους δει υπεροπτικά. Ζώντας σε έναν κόσμο και μία κοινωνία εν κρίση αξιών διαρκείας, όπου δεσπόζει η αδικία και το κυνήγι του χρήματος, η απόφαση να αποστασιοποιηθώ από τα γρανάζια αυτού του συστήματος και να προσφέρω τις γνώσεις μου για έναν «καλό σκοπό» ήταν λυτρωτική.
«Το αντικείμενο εργασίας μου στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα είναι διοικητική υποστήριξη, οργάνωση ανθρώπινου δυναμικού, οικονομικός έλεγχος. Όπως καταλαβαίνεις, με τόσο ευρύ φάσμα υποχρεώσεων, υπάρχει πάντα δουλειά και καθόλου πλήξη.
«Το μεγαλύτερο όφελος που έχω αποκομίσει από την εμπειρία του εθελοντισμού είναι, νομίζω, η ψυχική υγεία. Είναι σπουδαία η αίσθηση που εισπράττει κανείς μέσα από την ανιδιοτελή προσφορά και την έμπρακτη έκφραση αλληλεγγύης σε έναν ανθρωπιστικό σκοπό. Προσωπικά, αισθάνθηκα από νωρίς πολίτης του κόσμου και χαίρομαι που μέσα από τους Γιατρούς χωρίς Σύνορα κατάφερα να βρω διέξοδο ώστε να το κάνω και πράξη. Εκείνο που θα ήθελα να συμπληρώσω, ωστόσο, είναι πως δεν είναι ανάγκη να τρέχει κανείς στην άκρη του κόσμου για να αισθανθεί την χαρά της προσφοράς και του εθελοντισμού. Εγώ βρίσκω την ίδια αξία στη συμβολή του ανθρωπιστικού και εθελοντικού κινήματος με οποιαδήποτε μορφή και αν εκφράζεται.
«Η μόνη απογοήτευση στον εθελοντισμό είναι να βλέπεις ανθρώπους να μην παίρνουν στα σοβαρά τη δουλειά τους. Εθελοντισμός δεν σημαίνει «εκπτώσεις» ούτε «διακοπές». Σημαίνει συνειδητοποιημένη προσφορά και απαιτεί υψηλού επιπέδου επαγγελματισμό. Πόσο μάλλον σε ανθρωπιστικού είδους δράσεις όπου διακυβεύονται ανθρώπινες ζωές.
«Υπάρχουν πολλοί τρόποι να συνδράμει κανείς στο έργο των ΜΚΟ: προσφορά οικονομικής ενίσχυσης, συμμετοχή σε δράσεις, διοικητική υποστήριξη… Ενδιαφέρον να υπάρχει και δυστυχώς οι ανάγκες είναι πολλές. Η προσφορά μέσα από τον εθελοντισμό είναι σπουδαία εμπειρία, αλλά πρέπει όπως προανέφερα να είναι συνειδητοποιημένη και τα κίνητρα αγνά. Θα προέτρεπα οποιονδήποτε θελήσει να συνδράμει μία ΜΚΟ να ερευνήσει πρώτα τις δράσεις, τις αρχές και τη διαχείριση των πόρων της οργάνωσης αυτής. Πρέπει κανείς να ταυτίζεται με τον σκοπό και το έργο της οργάνωσης αλλιώς οποιαδήποτε εθελοντική εμπλοκή είναι καθαρά επιφανειακή.
«Προσωπικά, στους Γιατρούς χωρίς Σύνορα βρήκα μία οργάνωση με υποδειγματική οργανωτική δομή, αρχές, δράσεις με τις οποίες ταυτίζομαι, και ιδιαίτερα ένα ανοιχτό πλαίσιο διαλόγου και αυτοκριτικής. Παρά το γεγονός ότι οι ΓΧΣ με την μακρόχρονη και αποδεδειγμένη ποιότητα και τα αποτελέσματα της δουλειάς τους έχουν εξασφαλίσει την αναγνώριση και την υποστήριξη του κόσμου και των εθελοντών, παραμένουν ένας δυναμικός οργανισμός που δίνει βήμα και αξιοποιεί τις εμπειρίες και τους προβληματισμούς των ανθρώπων της (εργαζομένων, εθελοντών, ασθενών). Διαμορφώνεται έτσι η πεποίθηση της ισότητας μεταξύ των μελών της οργάνωσης όπου μακριά από την στείρα προσφορά, νιώθει κανείς κομμάτι του ευρύτερου ανθρωπιστικού κινήματος και συνδιαμορφωτής στον προβληματισμό τόσο για τη βελτίωση των δράσεων όσο και την αποτελεσματικότητα των εσωτερικών δομών».
