Ιδιωτική υπάλληλος στη Φιλανδία
Η Άννα Ιωαννίδου, 29 ετών, ζει και δουλεύει στο Ελσίνκι εδώ και επτά χρόνια. «Η αγορά εργασίας στην Φινλανδία είναι μικρή» λέει. «Το γεγονός ότι είναι μία χώρα μικρή και απομακρυσμένη, με πληθυσμό πέντε εκατομμυρίων, έχει ως αποτέλεσμα να μην είναι τόσο προσβάσιμη και «ανοιχτή» στους μετανάστες. Αν και οι περισσότεροι Φιλανδοί μιλάνε πολύ καλά Αγγλικά, η αναζήτηση εργασίας στην Φινλανδία προϋποθέτει τη γνώση της Φιλανδικής γλώσσας.
«Και εδώ υπάρχει ανεργία», συνεχίζει, «και η αναζήτηση εργασίας είναι πολύ δύσκολη και για τους ίδιους τους Φιλανδούς. Νέοι που αναζητούν εργασία μπορούν να βρουν απασχόληση χωρίς τη γνώση των Φινλανδικών μόνο σε ειδικούς τομείς, όπως στον τομέα της Πληροφορικής. Πριν από μερικά χρόνια η επιχείρηση που απασχολούσε τους περισσότερους αλλοεθνείς στην Φινλανδία ήταν η Nokia, η οποία όμως τα τελευταία χρόνια περνάει κρίση και έχει προβεί σε μεγάλες περικοπές».
Φόροι vs. κοινωνικές παροχές
«Η φορολογία είναι υψηλή. Οι Φιλανδοί πληρώνουν μηνιαίως περίπου το 30% του μισθού τους στην εφορία» εξηγεί η Άννα. «Τους παρέχονται, όμως, σημαντικές διευκολύνσεις. Το δημόσιο σύστημα υγείας είναι αποτελεσματικό και αξιόπιστο. Δικαιούνται 2 ημέρες το μήνα άδεια για τον πρώτο χρόνο εργασίας (24 ημέρες) και 2,5 μέρες το μήνα από το δεύτερο χρόνο και μετά (30 ημέρες)» ξεκινά να απαριθμεί τις κοινωνικές παροχές.
«Γενικά παρέχονται διαφόρων ειδών επιδόματα. Για παράδειγμα, όλοι οι Φιλανδοί φοιτητές λαμβάνουν οικονομική υποστήριξη για τις πανεπιστημιακές σπουδές τους, περί τα 400-500 ευρώ το μήνα. Έτσι παρέχεται ένα συγκεκριμένο ποσό σε κάθε Φιλανδό φοιτητή, το οποίο όμως έχει τη μορφή δανείου και όλοι οι Φιλανδοί υπήκοοι έχουν την υποχρέωση να το επιστρέψουν στο κράτος μετά από την αποφοίτησή τους και την εύρεση εργασίας.
«Οι νέοι γονείς έχουν πολλές διευκολύνσεις, από ρουχαλάκια δεύτερης χρήσης μέχρι παροχή παιδικού σταθμού ήδη από τους 3 μήνες ζωής του παιδιού. Η γυναίκα μπορεί να πάρει άδεια μητρότητας μέχρι και 3 χρόνια. Τον πρώτο χρόνο πληρώνεται κανονικά όλο το ποσό του μισθού της, τον δεύτερο χρόνο πληρώνεται περίπου το 60-70% και τον τρίτο χρόνο το 30% του μισθού της» επισημαίνει.
Όσον αφορά το επίδομα ανεργίας, «για να έχει κανείς δικαίωμα σε αυτό, πρέπει να είναι εγγεγραμμένος σε κάποιο σωματείο εργαζομένων και να έχει εργασθεί τουλάχιστον 11 μήνες στον συγκεκριμένο επαγγελματικό τομέα. Έπειτα από απόλυση μπορεί να λάβει το 70% του μισθού του για τον πρώτο χρόνο. Το ποσοστό αυτό μειώνεται σταδιακά τα επόμενα χρόνια. Ταυτόχρονα όμως το κράτος βοηθά τους ανέργους με ειδικά σεμινάρια/προγράμματα ανεύρεσης εργασίας, προετοιμασίας βιογραφικών σημειωμάτων και διοργανώνει επίσης συνεντεύξεις σε πιθανές θέσεις εργασίας για τους ανέργους».
Το κόστος ζωής: Θα βγαίνω με τον βασικό μισθό;
«Το κόστος ζωής στην Φινλανδία είναι υψηλό» λέει η Άννα. «Τα βασικά μηνιαία έξοδα, όπως το ενοίκιο ή τα τρόφιμα από το σούπερ μάρκετ, είναι υψηλά. Όπως σε όλες τις χώρες η πρωτεύουσα είναι πιο ακριβή από την επαρχία. Για παράδειγμα, στο Ελσίνκι όπου μένω, η ενοικίαση ενός διαμερίσματος-στούντιο 26 τετραγωνικών σε κοντινή απόσταση από το κέντρο, περί τα 15 λεπτά με το λεωφορείο, κοστίζει 450 ευρώ. Η ενοικίαση ενός μεγαλύτερου διαμερίσματος 60 π.χ. τετραγωνικών μέτρων και σε απόσταση μισής ώρας από το κέντρο της πόλης κοστίζει περίπου 850 ευρώ.
«Το ψωμί για το τοστ στο σούπερ μάρκετ κάνει 2-2,50 ευρώ. Από την άλλη πλευρά, ο καφές φίλτρου ή το τσάι στην καφετέρια κάνει επίσης 2 ή 2,50 ευρώ και υπάρχει η δυνατότητα να γεμίσει κανείς το ποτήρι του για δεύτερη φορά χωρίς να χρεωθεί επιπλέον (στη Φινλανδία κυριαρχεί το σύστημα του self-service). Εννοείται πως υπάρχουν και ακριβές καφετέριες όπου το τσάι και ο καφές μπορούν να φτάσουν και τα 4 ή 4,50 ευρώ αλλά σίγουρα τότε προσφέρονται περισσότερες ανέσεις (σερβιτόρος, ωραίο περιβάλλον κ.τ.λ.). Επίσης, πολλά εστιατόρια διαθέτουν ειδικό μεσημεριανό μενού με 8,90 ευρώ, το οποίο περιέχει ατομική σαλάτα, σούπα, φαγητό (κρέας και υδατάνθρακες) και καφές ή τσάι».
Όσα φέρνει η παγκόσμια οικονομική ύφεση…
Πολλά πράγματα έχουν αλλάξει, σύμφωνα πάντα με την Άννα, τόσο στην καθημερινότητα όσο και στην αγορά εργασίας τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. «Η Φινλανδία πέρασε οικονομική ύφεση το 2008-2009. Πολλά εργοστάσια και επιχειρήσεις έκλεισαν στην επαρχία αλλά και στην πρωτεύουσα και γίνονταν πολύ μεγάλες περικοπές προσωπικού. Η παγκοσμίως γνωστή εταιρεία τηλεφωνίας Nokia, εκτός από περικοπές χρησιμοποίησε και το μέτρο της εθελουσίας εξόδου για πολλούς υπαλλήλους της. Κατά το 2008 και για περίπου ένα χρόνο υπήρχε περιορισμένη κίνηση στα οικοδομικά επαγγέλματα και στασιμότητα στην αγορά των ακινήτων. Οι τιμές των ακινήτων έπεσαν, αλλά μετά από κάποια οικονομικά μέτρα που πήρε η τότε ομοσπονδιακή κυβέρνηση της χώρας, η αγορά επανήλθε σιγά-σιγά στα παλιά επίπεδα».
«Και εδώ υπάρχει ανεργία», συνεχίζει, «και η αναζήτηση εργασίας είναι πολύ δύσκολη και για τους ίδιους τους Φιλανδούς. Νέοι που αναζητούν εργασία μπορούν να βρουν απασχόληση χωρίς τη γνώση των Φινλανδικών μόνο σε ειδικούς τομείς, όπως στον τομέα της Πληροφορικής. Πριν από μερικά χρόνια η επιχείρηση που απασχολούσε τους περισσότερους αλλοεθνείς στην Φινλανδία ήταν η Nokia, η οποία όμως τα τελευταία χρόνια περνάει κρίση και έχει προβεί σε μεγάλες περικοπές».
Φόροι vs. κοινωνικές παροχές
«Η φορολογία είναι υψηλή. Οι Φιλανδοί πληρώνουν μηνιαίως περίπου το 30% του μισθού τους στην εφορία» εξηγεί η Άννα. «Τους παρέχονται, όμως, σημαντικές διευκολύνσεις. Το δημόσιο σύστημα υγείας είναι αποτελεσματικό και αξιόπιστο. Δικαιούνται 2 ημέρες το μήνα άδεια για τον πρώτο χρόνο εργασίας (24 ημέρες) και 2,5 μέρες το μήνα από το δεύτερο χρόνο και μετά (30 ημέρες)» ξεκινά να απαριθμεί τις κοινωνικές παροχές.
«Γενικά παρέχονται διαφόρων ειδών επιδόματα. Για παράδειγμα, όλοι οι Φιλανδοί φοιτητές λαμβάνουν οικονομική υποστήριξη για τις πανεπιστημιακές σπουδές τους, περί τα 400-500 ευρώ το μήνα. Έτσι παρέχεται ένα συγκεκριμένο ποσό σε κάθε Φιλανδό φοιτητή, το οποίο όμως έχει τη μορφή δανείου και όλοι οι Φιλανδοί υπήκοοι έχουν την υποχρέωση να το επιστρέψουν στο κράτος μετά από την αποφοίτησή τους και την εύρεση εργασίας.
«Οι νέοι γονείς έχουν πολλές διευκολύνσεις, από ρουχαλάκια δεύτερης χρήσης μέχρι παροχή παιδικού σταθμού ήδη από τους 3 μήνες ζωής του παιδιού. Η γυναίκα μπορεί να πάρει άδεια μητρότητας μέχρι και 3 χρόνια. Τον πρώτο χρόνο πληρώνεται κανονικά όλο το ποσό του μισθού της, τον δεύτερο χρόνο πληρώνεται περίπου το 60-70% και τον τρίτο χρόνο το 30% του μισθού της» επισημαίνει.
Όσον αφορά το επίδομα ανεργίας, «για να έχει κανείς δικαίωμα σε αυτό, πρέπει να είναι εγγεγραμμένος σε κάποιο σωματείο εργαζομένων και να έχει εργασθεί τουλάχιστον 11 μήνες στον συγκεκριμένο επαγγελματικό τομέα. Έπειτα από απόλυση μπορεί να λάβει το 70% του μισθού του για τον πρώτο χρόνο. Το ποσοστό αυτό μειώνεται σταδιακά τα επόμενα χρόνια. Ταυτόχρονα όμως το κράτος βοηθά τους ανέργους με ειδικά σεμινάρια/προγράμματα ανεύρεσης εργασίας, προετοιμασίας βιογραφικών σημειωμάτων και διοργανώνει επίσης συνεντεύξεις σε πιθανές θέσεις εργασίας για τους ανέργους».
Το κόστος ζωής: Θα βγαίνω με τον βασικό μισθό;
«Το κόστος ζωής στην Φινλανδία είναι υψηλό» λέει η Άννα. «Τα βασικά μηνιαία έξοδα, όπως το ενοίκιο ή τα τρόφιμα από το σούπερ μάρκετ, είναι υψηλά. Όπως σε όλες τις χώρες η πρωτεύουσα είναι πιο ακριβή από την επαρχία. Για παράδειγμα, στο Ελσίνκι όπου μένω, η ενοικίαση ενός διαμερίσματος-στούντιο 26 τετραγωνικών σε κοντινή απόσταση από το κέντρο, περί τα 15 λεπτά με το λεωφορείο, κοστίζει 450 ευρώ. Η ενοικίαση ενός μεγαλύτερου διαμερίσματος 60 π.χ. τετραγωνικών μέτρων και σε απόσταση μισής ώρας από το κέντρο της πόλης κοστίζει περίπου 850 ευρώ.
«Το ψωμί για το τοστ στο σούπερ μάρκετ κάνει 2-2,50 ευρώ. Από την άλλη πλευρά, ο καφές φίλτρου ή το τσάι στην καφετέρια κάνει επίσης 2 ή 2,50 ευρώ και υπάρχει η δυνατότητα να γεμίσει κανείς το ποτήρι του για δεύτερη φορά χωρίς να χρεωθεί επιπλέον (στη Φινλανδία κυριαρχεί το σύστημα του self-service). Εννοείται πως υπάρχουν και ακριβές καφετέριες όπου το τσάι και ο καφές μπορούν να φτάσουν και τα 4 ή 4,50 ευρώ αλλά σίγουρα τότε προσφέρονται περισσότερες ανέσεις (σερβιτόρος, ωραίο περιβάλλον κ.τ.λ.). Επίσης, πολλά εστιατόρια διαθέτουν ειδικό μεσημεριανό μενού με 8,90 ευρώ, το οποίο περιέχει ατομική σαλάτα, σούπα, φαγητό (κρέας και υδατάνθρακες) και καφές ή τσάι».
Όσα φέρνει η παγκόσμια οικονομική ύφεση…
Πολλά πράγματα έχουν αλλάξει, σύμφωνα πάντα με την Άννα, τόσο στην καθημερινότητα όσο και στην αγορά εργασίας τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της οικονομικής κρίσης. «Η Φινλανδία πέρασε οικονομική ύφεση το 2008-2009. Πολλά εργοστάσια και επιχειρήσεις έκλεισαν στην επαρχία αλλά και στην πρωτεύουσα και γίνονταν πολύ μεγάλες περικοπές προσωπικού. Η παγκοσμίως γνωστή εταιρεία τηλεφωνίας Nokia, εκτός από περικοπές χρησιμοποίησε και το μέτρο της εθελουσίας εξόδου για πολλούς υπαλλήλους της. Κατά το 2008 και για περίπου ένα χρόνο υπήρχε περιορισμένη κίνηση στα οικοδομικά επαγγέλματα και στασιμότητα στην αγορά των ακινήτων. Οι τιμές των ακινήτων έπεσαν, αλλά μετά από κάποια οικονομικά μέτρα που πήρε η τότε ομοσπονδιακή κυβέρνηση της χώρας, η αγορά επανήλθε σιγά-σιγά στα παλιά επίπεδα».
