Γιατί τρώμε γαλοπούλα τα Χριστούγεννα, και τι συμβαίνει με το γουρούνι;
Από πού μας έρχεται η παράδοση της γαλοπούλας, και γιατί πολλοί στην Ελλάδα επιμένουν ότι το ορίτζιναλ χριστουγεννιάτικο φαγητό είναι το γουρουνάκι στον φούρνο;
Σε πολλά σπίτια στην Ελλάδα το χριστουγεννιάτικο τραπέζι στολίζει το χοιρινό στον φούρνο με πατάτες, και όχι η παραδοσιακή (;) γαλοπούλα. Γιατί συμβαίνει αυτό, πώς μας προέκυψε η καθεμία από τις δύο διαφορετικές χριστουγεννιάτικες παραδόσεις, και ποιο από τα δύο να βάλεις στο τραπέζι σου; Όλα θα σ’ τα πούμε.
Πρώτα απ’ όλα: Η γαλοπούλα
Η γαλοπούλα έχει γίνει το σήμα κατατεθέν του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού σε πολλές χώρες, αλλά η ιστορία της είναι πιο πρόσφατη από όσο ίσως φαντάζεσαι.
Η γαλοπούλα ξεχώρισε χάρη στο εντυπωσιακό της μέγεθος, που σε σύγκριση με άλλα πουλερικά την καθιστούσε ιδανική για πολυπληθείς οικογενειακές μαζώξεις, και το κόστος της που ήταν σαφώς χαμηλότερο από άλλα κρέατα που παραδοσιακά σερβίρονταν τα Χριστούγεννα, όπως η χήνα. Βασικός λόγος για αυτό το τελευταίο είναι το πόσο εύκολο είναι η γαλοπούλα να εκτραφεί και να παχυνθεί (όπως μας δίδαξε ο μπάρμπα Μπρίλιος). Πριν τη γαλοπούλα, η οποία έκανε την εμφάνισή της στα εορταστικά τραπέζια τον 19ο αιώνα, ο κόσμος έτρωγε χήνες, κοτόπουλα, ακόμα και παγώνια οι πλουσιότεροι.
Από τον 20ο αιώνα και μετά, άρχισε να συνεκτιμάται και η διατροφική της αξία, καθότι το λευκό κρέας της είναι άπαχο και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά, καθότι περιέχει βιταμίνες του συμπλέγματος Β, σελήνιο και ψευδάργυρο.
Και με το χοιρινό τι παίζει;
Η παράδοση της γαλοπούλας στα ελληνικά Χριστούγεννα είναι σχετικά πρόσφατη. Παραδοσιακά, στο ελληνικό τραπέζι, κυριαρχούσε το χοιρινό, κατά κύριο λόγο ψητό. Κι αυτό γιατί, λόγω του ότι αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ελληνικής διατροφής για αιώνες, ήταν αφενός ευκολότερο να βρεθεί και αφετέρου φθηνότερο από τη γαλοπούλα.
Οι πιο διαδεδομένες εκδοχές του είναι το χοιρινό κότσι, συνήθως ψημένο στον φούρνο με πατάτες, καρότα και μυρωδικά, το γουρουνόπουλο, ιδιαίτερα δημοφιλές σε ορισμένες περιοχές της Ελλάδας, όπως η Πελοπόννησος, και το χοιρινό καρέ ως πιο αστική επιλογή.
Τι από τα δύο να επιλέξω;
Το χοιρινό είναι νοστιμότερο, η γαλοπούλα πιο υγιεινή. Αυτή είναι η σύντομη απάντηση. Αν την θες πιο αναλυτική, παραπονεμένο/η δεν θα σε αφήσουμε:
Τα πλεονεκτήματα της γαλοπούλας
Πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας: Είναι εξαιρετική πηγή πρωτεΐνης, την οποία χρειάζεται ο οργανισμός για την ανάπτυξη και την αποκατάσταση των ιστών.
Χαμηλότερη περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά: Συγκριτικά με το κόκκινο κρέας, η γαλοπούλα έχει λιγότερα κορεσμένα λιπαρά, τα οποία συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο καρδιακών παθήσεων.
Βιταμίνες και μέταλλα: Είναι πλούσια σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, σίδηρο, σελήνιο και ψευδάργυρο, που συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του οργανισμού.
Τα μειονεκτήματα της γαλοπούλας
Υψηλή περιεκτικότητα σε νάτριο: Ειδικά όταν είναι καπνιστή ή σε μορφή αλλαντικού, η γαλοπούλα μπορεί να περιέχει υψηλά επίπεδα νατρίου, το οποίο μπορεί να αυξήσει την αρτηριακή πίεση.
Θερμίδες: Αν και είναι πιο άπαχη από το χοιρινό, το θερμιδικό της περιεχόμενο μπορεί να αυξηθεί σημαντικά αν καταναλωθεί με την πέτσα ή με πλούσιες σάλτσες.
Τα πλεονεκτήματα του χοιρινού
Πρωτεΐνη: Όπως και η γαλοπούλα, το χοιρινό είναι πλούσιο σε πρωτεΐνη.
Βιταμίνες και μέταλλα: Περιέχει σημαντικές ποσότητες βιταμινών του συμπλέγματος Β, σίδηρο και ψευδάργυρο.
Πλούσια γεύση: Το χοιρινό έχει μια πιο έντονη και χαρακτηριστική γεύση.
Τα μειονεκτήματα του χοιρινού
Κορεσμένα λιπαρά: Ειδικά σε λιπαρά κομμάτια, το χοιρινό μπορεί να έχει υψηλή περιεκτικότητα σε κορεσμένα λιπαρά.
Χοληστερόλη: Το χοιρινό περιέχει περισσότερη χοληστερόλη σε σύγκριση με την γαλοπούλα.
Ειδικά αν αφαιρέσεις από τη γαλοπούλα την πέτσα (η οποία περιέχει το μεγαλύτερο μέρος του λίπους) και την ψήσεις στη σχάρα συνοδεύοντάς την με λαχανικά αντί για πατάτες, θα έχεις ένα σούπερ υγιεινό πιάτο, που δεν θα σε φορτώσει θερμίδες. Επειδή, βέβαια, το νόημα των γιορτών είναι να χαλαρώνουμε και λίγο την αυστηρότητα της διατροφής, εμείς θα σου πούμε να επιλέξεις ό,τι από τα δύο σου αρέσει περισσότερο σε γεύση, και να φροντίσεις απλώς να καταναλώσεις υπεύθυνα, που θα πει με μέτρο, προσέχοντας και τις ποσότητες σάλτσας και παχυντικών συνοδευτικών που θα βάλεις στο πιάτο σου. Κι η δίαιτα από Γενάρη.
