Είδαμε τον Κόλπερτ σε σκηνοθεσία Αλεξάνδρας Βουτζουράκη στο θέατρο NOŪS

 Από 14 Ιανουαρίου και κάθε Σάββατο στις 21:00, η Ελληνική Εταιρεία Παραγωγής Θεάτρου ‘ΦΩΤΟΝΙΟ ΤΕΧΝΗΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ’ παρουσιάζει στο νεοσύστατο θέατρο NOŪS τη μαύρη κωμωδία  του Νταβίντ  Γκίζελμαν (David Gieselmann) Κόλπερτ.  σε μετάφραση Γιώργου Δεπάστα και διασκευή – σκηνοθεσία Αλεξάνδρας Βουτζουράκη. Ο Κόλπερτ είναι μια μαύρη κωμωδία με έντονα στοιχεία από το θέατρο του παραλόγου.

 Σε ένα καταπληκτικό μοντέρνο και πολύχρωμο σκηνικό που θυμίζει Καντίνσκυ και έχει επιμεληθεί  ο Αλέξανδρος Κλωτσοτήρας, που στο έργο είναι ο Ραλφ , ένα ζευγάρι η Σάρα (Κατερίνα Γεωργιάδου ) και ο Ραλφ (Αλέξανδρος Κλωτσοτήρας) έχουν σκοτώσει τον προϊστάμενο της Σάρας, επειδή « η ρουτίνα», όπως λέει η Σάρα, «ξεπέρασε την αντοχή τους», οπότε επιχειρούν ένα έγκλημα για να δώσουν νόημα στην άχαρη ζωή τους. Μαζεύουν τον μουσαμά με τα αίματα, ενώ έχουν βάλει το θύμα στο μπαούλο.  Η βία και ο φόνος έγινε ή μάλλον φάνηκε βασικό στοιχείο στο θέατρο και το σινεμά γεγονός που αποκαλύπτει πολλά για τη φύση του ανθρώπου και τη ροπή του προς τη βία.

Το 1948 ο Άλφρεντ Χίτσκοκ παρουσιάζει την ταινία Η θηλιά «θρίλερ δωματίου» βασισμένο στο θεατρικό θρίλερ  του Πάτρικ Χάμιλτον, όπου δύο νέοι σκοτώνουν έναν συμφοιτητή τους χωρίς προφανή λόγο, τον βάζουν σε ένα μπαούλο και μετά κάνουν ένα πάρτι γύρω από αυτό. Το 1948 ο φόνος φαίνεται παράλογος και οι δολοφόνοι τελικά ανακαλύπτονται και τιμωρούνται, το 1999, χρονιά που γράφτηκε ο Κόλπερτ,  ο φόνος είναι μια διέξοδος, που τελικά δικαιώνεται ως επιλογή και, σαν ιός, εξαπλώνεται, κυριαρχεί και απελευθερώνει. 

Παρόμοιο το έργο  Αρσενικό και παλιά δαντέλα θεατρικό του Τζόζεφ Κέζερλινγκ πάνω στο οποίο βασίστηκε και η ταινία μαύρη κωμωδία παραγωγής 1944 σε σκηνοθεσία Φρανκ Κάπρα. Το 1941, σε ένα μικρό σπίτι δίπλα από το νεκροταφείο του Μπρούκλιν κατοικούν δυο ευγενικές και αξιαγάπητες ηλικιωμένες κυρίες η Άμπι και η Μάρθα Μπρούστερ, οι οποίες έχουν την κακιά συνήθεια να σκοτώνουν ηλικιωμένους και μοναχικούς ανθρώπους.

Το έργο  αυτό εδώ πραγματεύεται την αναίτια βία, αν και η βία είναι πάντα αναίτια και θυμίζει την ταινία του Κιούμπρικ « Κουρδιστό Πορτοκάλι», όπου ο ήρωας επιδίδεται μαζί με τη συμμορία του σε πράξεις βίας χωρίς κανέναν ηθικό φραγμό. Στο έργο του Γκίζελμαν οι άνθρωποι έχουν φτάσει σε τέτοια διάβρωση που προβαίνουν στη βία για να διασκεδάσουν την ανία τους. Στελέχη εταιριών, ο καθένας στο καβούκι του, αγριεύει όταν το σαββατοκύριακο βλέπει στην βόλτα του παλιούς συμμαθητές και διαπιστώνει τον χρόνο, που έχασε, την  κατασπαταλημένη ζωή του. Έτσι έρχεται η ιδέα του φόνου. Στο πρόσωπο του θύματος βλέπουν τον εκπρόσωπο ενός απρόσωπου συστήματος που το μόνο για το οποίο ενδιαφέρεται είναι να καταβροχθίζει τις ζωές των υπαλλήλων του. Γιατί ο κύριος  Κόλπερτ; «Επειδή  τους φάνηκε τόσο άχρηστος, τόσο ανίκανος να αισθανθεί το παραμικρό».

Στο ζευγάρι, η  Σάρα, γυναίκα κάπως μεγαλύτερη από τον άνδρα, τον Ραλφ, προσπαθεί με κάθε τρόπο να τραβήξει την προσοχή του και να του εμπνεύσει ερωτισμό και έλξη. Φορά ένα κατακόκκινο φόρεμα, χρώμα του αίματος και του εγκλήματος, που στο τέλος του έργου θα φορέσει και η συνάδελφός της, η Εντίτ ( Αλκμήνη Πασταλατζή). Η Εντίτ την επισκέπτεται με τον άνδρα της αρχιτέκτονα Μπαστιάν (Λάμπρος Καλογιάννης) για δείπνο. Αξιώνει το κόκκινο φόρεμα αφού βέβαια έχει εκτελεστεί και ένας δεύτερος φόνος. Πέρα από τον πρώτο του κ. Κόλπερτ, όταν και η  Εντίτ θα έχει κάνει και εκείνη τον δικό της φόνο για να εξομοιωθεί με τους άλλους, καθώς λέει.

Σε μια αιμοσταγή κοινωνία, πλήρως ανταγωνιστική κάποιος μπορεί να σκοτώσει για τον ελάχιστο λόγο, για παράδειγμα  επειδή τον ενοχλεί ένας βαρετός προϊστάμενος, ένας εκνευριστικός και σπαστικός σύζυγος, όπως ο Μπαστιάν. Μπορεί να σκοτώσει κάποιον για μια θέση εργασίας  όπως  στην ταινία του Κώστα Γαβρά «το τσεκούρι».

Δεν μαγειρεύουν για να δειπνήσουν. Παραγγέλνουν με απόλυτη λεπτομέρεια αυτό που θέλουν να φάνε. Ακόμα και το φαγητό τους, όταν το παραγγέλνουν το κάνουν επιθετικά. Το να παρασκευάσει κάποιος την τροφή του, θεωρείται πράξη  στοργική για τη ζωή.  Στα δυο ζευγάρια ό,τι διαμείβεται μεταξύ τους είναι επιθετικό. Ο τρόπος που προκαλεί η Σάρα τον σύντροφό της  Ραλφ είναι απωθητικός. Ο τρόπος με τον οποίο ο Μπαστιάν απευθύνεται στην γυναίκα του, την Έντιτ είναι εγκληματικός.  Την χτυπά άγρια, την κλωτσά κανονικά, μέσα σε μια ατμόσφαιρα παραλόγου. Αυτή η βραδιά λειτουργεί σαν μεγεθυντικός καθρέφτης για όλα τα δεινά αυτή της σαθρής κοινωνίας με τις ρηχές σχέσεις, την απέραντη και απροσπέλαστη μοναξιά που τρελαίνει τον άνθρωπο και τον ωθεί σε πράξεις  παρανοϊκές και απάνθρωπες.

Οι ήρωες ζουν  τυχαία μέσα σε ένα χάος. Δουλεύουν σε απρόσωπες εταιρίες που τους έχουν απομονώσει και  τρελάνει. Το ότι πλακώνει στο ξύλο τη γυναίκα του ο Μπαστιάν το  αποδίδει στο γεγονός, ότι χάνει εύκολα την ψυχραιμία του, «εξάλλου κάθε άνθρωπος έχει τις αδυναμίες του» λέει δικαιολογώντας την πράξη του.

Ο Μπαστιάν, μετέτρεψε ένα παραδοσιακό κτίριο σε μοντέρνο μουσείο ρολογιού. Θεωρείται καταξιωμένος, η γυναίκα του μιλά με θαυμασμό για αυτόν, αλλά φέρεται σαν κτήνος.

Ο διανομέας που φέρνει τις πίτσες είναι η μόνη γήινη φιγούρα, η μόνη επαφή με την πραγματικότητα. Τρομάζει όταν βλέπει αυτά τα αγρίμια, που και την τροφή τους ακόμα την παίρνουν με τη βία.

Το έργο σπάει κάθε σύμβαση θεατρική. Είναι μεταμοντέρνο. Συμβαίνουν πράγματα, αντιδράσεις εγκλήματα αδικαιολόγητα. Οι ήρωες δεν σου επιτρέπουν να ταυτιστείς μαζί τους, δεν είναι καθόλου αυτό το ζήτημα. Το ζήτημα είναι να ξενιστούν και να αντιδράσουν οι θεατές όχι με βία, αλλά με σκέψη.

Οι μουσικές επιλογές του“ faint” των Linkin Park, του Dance me to the end of love του Koen, του Hello της Adele, η μουσική από τον Τιτανικό και του  It Must Have Been Love των Roxette  ακολουθεί την εξέλιξη του έργου και  προάγει τον γενικότερο προβληματισμό.

Ο Γκίζελμαν με ειρωνεία, πικρό, αιχμηρό χιούμορ αλλά και τρυφερότητα παρουσιάζει έναν σύγχρονο άνθρωπο παγιδευμένο σε προσωπικές, επαγγελματικές και φιλικές σχέσεις σχηματικές, επιφανειακές, κακοποιητικές, ένα σύγχρονο άνθρωπο δεσμευμένο από κοινωνικούς κανόνες αποδέχτη πνιγηρής  συμπεριφοράς καταπίεσης, έναν σύγχρονο άνθρωπο που προσπαθεί με νύχια και με δόντια να κρύψει το κτήνος που ουρλιάζει μέσα του.