SSD: Οι ικανότεροι αντικαταστάτες του σκληρού δίσκου

του Πάρη Καπράλου

Ο σκληρός δίσκος είναι μία τεχνολογία ξεπερασμένη πλέον -από τις τεχνολογικές εξελίξεις- αλλά σίγουρη καθώς όλοι την ξέρουν και την εμπιστεύονται. Εδώ και ενάμισι χρόνο περίπου και στην ελληνική αγορά έχουν εμφανιστεί κάποια εξαρτήματα που μπορεί κάποιος να αγοράσει ξεχωριστά -αν πάρει την απόφαση να συναρμολογήσει μόνος του τον υπολογιστή του- αλλά και ως “πλεονέκτημα” σε κάποιες μονάδες εξωτερικών δίσκων αποθήκευσης. Τι είναι το SSD και πώς επηρεάζει τους χρήστες υπολογιστών;

Η τεχνολογία των σκληρών δίσκων μπορεί να μην σας έχει απασχολήσει μέχρι σήμερα, ούτε να το κάνει στο μέλλον. Ωστόσο, κερδισμένος χρήστης των αγαθών της τεχνολογίας γενικά είναι ο ενημερωμένος χρήστης. Σε αυτό το πνεύμα καλό είναι να γνωρίζετε για την μεγάλη αλλαγή που έχει επέλθει τελευταία στον χώρο των μονάδων αποθήκευσης δεδομένων, του τμήματος δηλαδή του υπολογιστή, του κινητού, της φωτογραφικής μηχανής, ή οποιασδήποτε άλλης διάταξης που χρησιμοποιεί ψηφιακό τρόπο αποθήκευσης δεδομένων. Ως προς τις μικρές συσκευές -κινητό, φωτογραφική μηχανή, βιντεοκάμερα- κάτι τέτοιο δεν υπάρχει λόγος να σας απασχολεί, παρά μόνον αν είστε επαγγελματίας του χώρου. Στον υπολογιστή, όμως, τα πράγματα αλλάζουν. Άλλα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα έχει η παλιά από τη καινούργια τεχνολογία, και σε άλλα προβλήματα δίνει λύση η μία ή η άλλη.

Οι παραδοσιακοί σκληροί δίσκοι -όπως τους ξέρουμε στην πληροφορική από τα μέσα της δεκαετίας του '80- παραμένουν κυρίαρχοι στην αγορά από πλευράς μεριδίου και ποσοστού στις προτιμήσεις των καταναλωτών, για λόγους που θα δούμε στη συνέχεια. Οι δίσκοι αυτοί στη πραγματικότητα δεν είναι ένα εξάρτημα, αλλά περισσότερα. Πρόκειται για ηλεκτρομηχανικές διατάξεις, με πολλά εξαρτήματα, τα οποία η σύγχρονη τεχνολογία έχει χωρέσει σε ένα κουτί 3,5 ιντσών. Οι σκληροί δίσκοι αυτοί αποτελούνται από ένα ή περισσότερα περιστρεφόμενα μέρη, κάποια ηλεκτρονικά κυκλώματα, μνήμη, μηχανικούς βραχίονες, κεφαλές λέιζερ και πολλά άλλα μικροεξαρτήματα. Κοινώς, αν και ο μέσος χρήστης θεωρεί ότι αυτό το μεταλλικό κουτί είναι ένα εξάρτημα, αυτό στην πραγματικότητα είναι ένα μηχάνημα.

Οι δυνατότητες των σκληρών δίσκων έχουν μεγιστοποιηθεί σήμερα. Αφάνταστες χωρητικότητες δεδομένων της τάξης των 512 GB, ακόμα και του 1 ΤΒ είναι επιτεύξιμες, ενώ η ταχύτητα ανάγνωσης δεδομένων και η μείωση κατανάλωσης ενέργειας έχουν φτάσει στο μέγιστο δυνατό της απόδοσης των υλικών που αποτελούν τη συσκευή “σκληρός δίσκος”. Αυτό σημαίνει πολύ απλά, ότι λίγα πράγματα μπορούν να γίνουν ώστε οι συγκεκριμένες “συσκευές” να βελτιωθούν περαιτέρω. Όταν τα πράγματα φθάσουν σε αυτό το επίπεδο παρατηρείται πάντα η τάση ανακάλυψης νέων υλικών στη τεχνολογία, τα οποία θα δώσουν τη δυνατότητα σε κάθε επιστήμη-παιδί της μηχανικής να συνεχίσει να εξελίσσεται. Αυτή η αλλαγή σε επιστημονικό επίπεδο συντελείται πάνω από 10 χρόνια τώρα, αλλά μέχρι πρόσφατα δεν υπήρχε μαζική παραγωγή καθώς οι εταιρείες κατασκευής δίσκων δεδομένων και μνημών δεν είχαν πειστεί 100% ότι η τεχνολογία SSD είναι η κατάλληλη να αντικαταστήσει τους “παραδοσιακούς” σκληρούς δίσκους.

Η τεχνολογία SSD
Τι είναι όμως η τεχνολογία SSD; Στη πραγματικότητα πρόκειται για την εκμετάλλευση ενός ειδικού υλικού με συγκεκριμένες ιδιότητες, που δίνει τη δυνατότητα εγγραφής και ανάγνωσης δεδομένων σε ένα μοναδικό κύκλωμα που το ελέγχει. Έτσι, οι SSD (Solid State Disks ή Drives– ή συμπαγείς δίσκοι) εξοικονομούν ενέργεια και ταχύτητα, αφού πλέον δεν είναι αναγκαία η διαρκής τροφοδοσία ηλεκτρισμού προκειμένου να λειτουργούν τα κινούμενα μηχανικά μέρη που συναποτελούν τον σκληρό δίσκο, ή η ύπαρξη διαρκούς φόρτισης – αποφόρτισης των πολλαπλών ηλεκτρονικών διατάξεων για να εξασφαλιστεί η σωστή ανάγνωση δεδομένων. Παράλληλα, οι SSD δίσκοι εξοικονομούν ενέργεια και από την ψύξη του μηχανήματος, καθώς παράγουν αμελητέα θερμότητα αφού δεν είναι μηχανικές διατάξεις!

Οι δίσκοι SSD είναι ουσιαστικά ένα κύκλωμα παρόμοιο με τις μνήμες USB flash που χρησιμοποιούμε για τη μεταφορά αρχείων, απλώς με μεγαλύτερη χωρητικότητα. Ωστόσο, ακόμα και έτσι η χωρητικότητα είναι περιορισμένη και φθάνει συνήθως στα 128 GB, αν και τελευταία έχουν υπάρξει μοντέλα με 160GB. Στην αγορά θα συναντήσετε βέβαια και μοντέλα με 512GB, αλλά θα πρόκειται για συσκευές με διπλή ή τριπλή διάταξη -ώστε η χωρητικότητα να φθάσει σε αυτό το τοπ νούμερο-, οι οποίες δεν είναι κατάλληλες για κάθε τύπο μηχανήματος αφού κάνουν κάποιους συμβιβασμούς ως προς την ταχύτητα.

Γιατί όμως να προτιμήσετε ένα μηχάνημα -μάλλον φορητό υπολογιστή ή netbook- με SSD έναντι ενός άλλου με συμβατικό σκληρό δίσκο;
Έχουμε ήδη αναφερθεί σε μερικά από τα πλεονεκτήματα: εξαιρετικά μικρή κατανάλωση ενέργειας και μικρή εκπομπή θερμότητας. Για τους ίδιους λόγους, επίσης, η μονάδα είναι απολύτως αθόρυβη. Ένα ακόμα ζωτικής σημασίας πλεονέκτημα είναι ο όγκος και το βάρος, το οποίο είναι μερικά δεκάδες γραμμάρια, περίπου 400gr έναντι του ενάμισι κιλού των σκληρών δίσκων. Ως προς τις επιδόσεις στην ανάγνωση και εγγραφή δεδομένων, οι SSD είναι πολύ ταχύτεροι και η ταχύτητά τους δεν αυξομειώνεται, οπότε η ροή εργασιών του υπολογιστή σας θα γίνεται στην κυριολεξία με το πάτημα ενός κουμπιού και όχι με το πάτημα ενός κουμπιού αθροιζόμενο με την αναμονή σας για να βρει ο ηλεκτρομηχανικός σκληρός δίσκος πού είναι γραμμένα τα δεδομένα που καλεί η εφαρμογή με την οποία εργάζεστε ώστε να τα ανακαλέσει. Ένα ακόμα πλεονέκτημα είναι ότι οι SSD χαλάνε εξαιρετικά δύσκολα, αφού δεν επηρεάζονται από τους κραδασμούς ή τη σκόνη, καθώς δεν αποτελούνται από πολλά μέρη.

Τα μειονεκτήματα των SSD είναι λίγα αλλά ίσως σημαντικά. Ένα από αυτά είναι το κόστος τους. Ακόμα παραμένουν δύο με τρεις φορές πιο ακριβοί από τους συμβατικούς σκληρούς δίσκους, ενώ η χωρητικότητα που προσφέρουν είναι περιορισμένη. Οι τιμές που θα συναντήσετε για την μεμονωμένη αγορά τους κινούνται στην ελληνική αγορά από 300 μέχρι 1.700 ευρώ, αλλά ακόμα κι αν δεν τους πάρετε ξεχωριστά θα παρατηρήσετε ότι τα πιο ακριβά από τα notebooks / netbooks είναι εκείνα που ενσωματώνουν SSD. Σημαντική μείωση στις τιμές τους αναμένεται εντός του 2010, αλλά και πάλι, οι μειώσεις αυτές δεν θα ξεπεράσουν το 20%, αν δεν εμφανιστούν SSD με σημαντικά αυξημένη χωρητικότητα. Ένα ακόμα μειονέκτημα είναι η αδυναμία ανάκτησης αρχείων σε περίπτωση που το SSD χαλάσει, καθώς κάτι τέτοιο μπορεί κυρίως να οφείλεται σε εγγενή αστοχία υλικού. Η πολιτική των κατασκευαστών προβλέπει άμεση αντικατάσταση μέσα στον χρόνο της εγγύησης, αλλά δεν υπάρχει καμιά ελπίδα να ανακτήσετε τα δεδομένα σας.

Η ορθότερη εκλογή αυτή τη στιγμή είναι η αγορά ενός μηχανήματος, ή η συναρμολόγηση ενός επιτραπέζιου υπολογιστή, και με SSD και με σκληρό δίσκο, όπου στον πρώτο μπορούν να εγκατασταθούν οι εφαρμογές και το λειτουργικό σύστημα -γεγονός που μπορεί να συντελέσει καίρια στη ταχύτητα με την οποία θα “τρέχει” το μηχάνημα- ενώ τα βαριά και πολλά αρχεία σας μπορούν να είναι αποθηκευμένα σε έναν σκληρό δίσκο μεγάλης χωρητικότητας. Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι ο ανταγωνισμός των SSD με τους συμβατικούς σκληρούς δίσκους έχει οδηγήσει τις κατασκευάστριες εταιρείες των δεύτερων σε σημαντικές μειώσεις τιμών και παράλληλα αύξηση χωρητικότητας, ενώ λανσάρουν στην αγορά και μοντέλα με ιδιαίτερα αυξημένη ταχύτητα ανάγνωσης / εγγραφής δεδομένων. Αν και οι ταχύτητες αυτών των μοντέλων δεν μπορούν, στη πραγματικότητα, να συγκριθούν με τις ταχύτητες των SSD, θετικό είναι το γεγονός ότι μοντέλα σκληρών δίσκων με απλησίαστα υψηλές τιμές, τώρα βρίσκονται σε λογικές τιμές καθώς ο ανταγωνισμός λειτουργεί υπέρ του καταναλωτή.

Οι καλύτεροι SSD της αγοράς
Ακολουθούν μερικά αντιπροσωπευτικά μοντέλα μονάδων αποθήκευσης SSD που μπορεί κάποιος να βρει ως εξαρτήματα στην ελληνική αγορά. Πρόκειται για εξαρτήματα που θα αγοράσετε αν αποφασίσετε να συναρμολογήσετε μόνοι σας τον υπολογιστή σας ή εναλλακτικά αν αποφασίσετε να καταφύγετε σε ένα κατάστημα όπου θα επιλέξετε εσείς τα εξαρτήματα που θέλετε να σας τοποθετήσουν στον υπολογιστή που θα αγοράσετε. Δείτε στα Άρθρα του Αφιερώματος.