Μισοϊδιωτικά τα ΑΕΙ (αλλά δεν το λέμε...)
Τα ΑΕΙ φωνάζουν για το πλαφόν που σκέφτεται να τους βάλει ο Φίλης στα δίδακτρα των μεταπτυχιακών. Τι θέλουμε τελικά από το ελληνικό πανεπιστήμιο;
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
γράφει:
Παλαιότερο των 360 ημερών
Σε τροχιά σύγκρουσης με το υπουργείο Παιδείας είναι τα ΑΕΙ της χώρας, εν όψει της κυβερνητικής πρόθεσης να μπει ανώτατο όριο στο κόστος που έχουν οι μεταπτυχιακές σπουδές.
Ομολογώ πως δεν κατάλαβα πότε ακριβώς κάποια από τα ελληνικά πανεπιστήμια άρχισαν να χρεώνουν δίδακτρα για την παρακολούθηση των μεταπτυχιακών τους προγραμμάτων. Νομίζω πρέπει να ήταν κάπου εκεί στη δεκαετία του ’90 όταν τα οικονομικά ήταν στα φόρτε τους και μια ολόκληρη φουρνιά φρόντισε να εκπαιδευτεί ώστε να δουλεύει σε τράπεζες και χρηματιστηριακές. Δύσκολα όμως τέτοιες σπουδές αξίζουν χωρίς μεταπτυχιακό και πολλοί εκ των αποφοίτων σχολών όπως ΑΣΟΕΕ, Πα.Πει, Οικονομικό Νομικής κ.α. πήραν για λίγο το δρόμο της ξενιτιάς και, συνήθως στην Αγγλία, εφοδίασαν το βιογραφικό του με έναν επιπλέον τίτλο σπουδών.
Τα εν Ελλάδι «καλά μεταπτυχιακά»- αυτά που μπορούσαν δηλαδή να σου δώσουν καλό πρώτο μισθό- ήταν ελάχιστα. Το επίπεδο των εγχώριων μεταπτυχιακών σπουδών σταδιακά ανέβηκε. Για να συμβεί όμως αυτό- προς τέρψη των εραστών της ελεύθερης οικονομίας- οι περισσότερες από τις δημόσιες ανώτατες σχολές είχαν αρχίσει να χρεώνουν δίδακτρα. Νομίζω ότι η ηθική δικαιολόγηση ήταν αφενός ότι επρόκειτο για παραπάνω έξοδα εκ μέρους του εκπαιδευτικού ιδρύματος, τα οποία κάπως έπρεπε να καλυφθούν και αφετέρου ότι η χρήση του μεταπτυχιακού στα οικονομικά σήμαινε σχεδόν πάντα επαγγελματική αξιοποίηση και άρα ήταν πιο πολύ «κατάρτιση», παρά (από το Σύνταγμα δωρεάν «εκπαίδευση».
Με τον καιρό διάφορες σχολές αποψίλωναν τα προπτυχιακά τους προγράμματα και τα έβαζαν στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα, από το οποίο εισέπρατταν δίδακτρα. Οι γνωρίζοντες λένε ότι η αποψίλωση είχε φτάσει σε τέτοιο βαθμό ώστε να είναι εν πολλοίς άσκοπο να τελειώσεις τη σχολή χωρίς να κάνεις το μεταπτυχιακό της. Πρακτικά αυτό σήμανε την μερική ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης και των πανεπιστημίων, ενάντια στην οποία είναι τα ίδια τα ιδρύματα που φωνάζουν.
Όμως τελικά, τι θέλουμε να κάνουμε με την ανώτατη εκπαίδευση; Θεωρούμε ότι τα ιδιωτικά ΑΕΙ θα ανεβάσουν το επίπεδο της εκπαίδευσης ότι απλώς θα επιτρέψουν στους ευπορότερους να αγοράζουν τίτλους σπουδών; Μήπως να προταχθεί η συνταγματική δωρεάν και για όλους πρόσβαση στα δημόσια ανώτατα ιδρύματα; Αν ναι, τα δίδακτρα δεν έχει ηθική βάση. Ας αποφασίσουμε τι θέλουμε και ας το κάνουμε σωστά.
Η πρόταση της Κυβέρνησης για πλαφόν είναι στη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν διαλέγει «βάρκα». Είναι λίγο σαν το αποτέλεσμα των εκλογών μας: Αριστερή κυβέρνηση σε περιβάλλον ελεύθερων αγορών. Γίνονται μαζί;
Ομολογώ πως δεν κατάλαβα πότε ακριβώς κάποια από τα ελληνικά πανεπιστήμια άρχισαν να χρεώνουν δίδακτρα για την παρακολούθηση των μεταπτυχιακών τους προγραμμάτων. Νομίζω πρέπει να ήταν κάπου εκεί στη δεκαετία του ’90 όταν τα οικονομικά ήταν στα φόρτε τους και μια ολόκληρη φουρνιά φρόντισε να εκπαιδευτεί ώστε να δουλεύει σε τράπεζες και χρηματιστηριακές. Δύσκολα όμως τέτοιες σπουδές αξίζουν χωρίς μεταπτυχιακό και πολλοί εκ των αποφοίτων σχολών όπως ΑΣΟΕΕ, Πα.Πει, Οικονομικό Νομικής κ.α. πήραν για λίγο το δρόμο της ξενιτιάς και, συνήθως στην Αγγλία, εφοδίασαν το βιογραφικό του με έναν επιπλέον τίτλο σπουδών.
Τα εν Ελλάδι «καλά μεταπτυχιακά»- αυτά που μπορούσαν δηλαδή να σου δώσουν καλό πρώτο μισθό- ήταν ελάχιστα. Το επίπεδο των εγχώριων μεταπτυχιακών σπουδών σταδιακά ανέβηκε. Για να συμβεί όμως αυτό- προς τέρψη των εραστών της ελεύθερης οικονομίας- οι περισσότερες από τις δημόσιες ανώτατες σχολές είχαν αρχίσει να χρεώνουν δίδακτρα. Νομίζω ότι η ηθική δικαιολόγηση ήταν αφενός ότι επρόκειτο για παραπάνω έξοδα εκ μέρους του εκπαιδευτικού ιδρύματος, τα οποία κάπως έπρεπε να καλυφθούν και αφετέρου ότι η χρήση του μεταπτυχιακού στα οικονομικά σήμαινε σχεδόν πάντα επαγγελματική αξιοποίηση και άρα ήταν πιο πολύ «κατάρτιση», παρά (από το Σύνταγμα δωρεάν «εκπαίδευση».
Με τον καιρό διάφορες σχολές αποψίλωναν τα προπτυχιακά τους προγράμματα και τα έβαζαν στο μεταπτυχιακό πρόγραμμα, από το οποίο εισέπρατταν δίδακτρα. Οι γνωρίζοντες λένε ότι η αποψίλωση είχε φτάσει σε τέτοιο βαθμό ώστε να είναι εν πολλοίς άσκοπο να τελειώσεις τη σχολή χωρίς να κάνεις το μεταπτυχιακό της. Πρακτικά αυτό σήμανε την μερική ιδιωτικοποίηση της ανώτατης εκπαίδευσης και των πανεπιστημίων, ενάντια στην οποία είναι τα ίδια τα ιδρύματα που φωνάζουν.
Όμως τελικά, τι θέλουμε να κάνουμε με την ανώτατη εκπαίδευση; Θεωρούμε ότι τα ιδιωτικά ΑΕΙ θα ανεβάσουν το επίπεδο της εκπαίδευσης ότι απλώς θα επιτρέψουν στους ευπορότερους να αγοράζουν τίτλους σπουδών; Μήπως να προταχθεί η συνταγματική δωρεάν και για όλους πρόσβαση στα δημόσια ανώτατα ιδρύματα; Αν ναι, τα δίδακτρα δεν έχει ηθική βάση. Ας αποφασίσουμε τι θέλουμε και ας το κάνουμε σωστά.
Η πρόταση της Κυβέρνησης για πλαφόν είναι στη σωστή κατεύθυνση, αλλά δεν διαλέγει «βάρκα». Είναι λίγο σαν το αποτέλεσμα των εκλογών μας: Αριστερή κυβέρνηση σε περιβάλλον ελεύθερων αγορών. Γίνονται μαζί;
