«Πρώην Οθωμανική Επαρχία της Ελλάδας»

«Εσάς πως θα σας φαινόταν αν μια νέα χώρα ζητούσε ξαφνικά να ονομαστεί “Καμπανία”;», έλεγε το ρητορικό ερώτημα εκεί, στις αρχές της δεκαετίας, του 1990 που υποτίθεται ότι ετίθετο προς της Γαλλία και του λοιπούς εταίρους μας. Ο μέσος έλληνας απορούσε τότε πως γίνεται να μην καταλαβαίνουν οι άλλοι το δίκιο μας και πως είναι δυνατόν να αμφισβητούν την ελληνικότητα της Μακεδονίας μας. Με κουτοπονηριά ξεσηκωμένη από τα πρώτα τηλεπαράθυρα «ρωτούσαμε» το παραπάνω ερώτημα που υποτίθεται ότι ρούμπωνε τους διαλλακτικούς συζητητές μας.

Σήμερα διάβασα για κάτι δηλώσεις του Πρωθυπουργού «της Πρώην Γιουγκοσλαβικής Δημοκρατίας της Μακεδονίας», στις οποίες αναφερόταν στην Ελλάδα ως «Πρώην Οθωμανική Επαρχία της Ελλάδας». Βεβαίως οι δηλώσεις του Γκρουέφσκι σήμερα χαρακτηρίζονται «προκλητικές» από τον τύπο, σε αντίθεση βεβαίως με το παλιό δικό μας ρητορικό ερώτημα που ήταν εύλογο και δίκαιο.
 
Από τότε έχουν περάσει είκοσι χρόνια και η… ιστορική μας αλήθεια για την ελληνικότητα της Μακεδονίας δεν έχει ακόμη πείσει κανέναν εκτός συνόρων. Μόνο εμείς και όσοι θέλουν να μας κάνουν το χατήρι αποκαλούν την χώρα ΠΓΔΜ ή FYROM- και αυτοί οι τελευταίοι όταν δεν είμαστε μπροστά, Μακεδονία την λένε.

Μιλούσα πριν από κάποια χρόνια με έναν μόνιμο αξιωματικό του στρατού που ετοιμαζόταν για τη συνταξιοδότησή και που μόνο… αριστερό δεν τον λες. Μου έλεγε λοιπόν ο κ. Μάκης ότι όταν δόκιμος ακόμη υπηρετούσε κάπου στη βόρεια Ελλάδα στη δεκαετία του ΄60 και του ’70, στο στράτευμα τους πιπιλάγανε το κεφάλι για την ύπαρξη της «ξεχωριστής εθνότητας Μακεδόνων» που μιλούσαν «μακεδονίτικα» και υφίστανται ως αυτόνομη κοινότητα. Τότε βέβαια ο σκοπός ήταν να χώσουν και καμιά μπηχτή στη Γιουγκοσλαβία του Τίτο, πράγμα που ευκολότερα θα γινόταν αν φωνάζαμε για αυτόνομους Μακεδόνες παρά για «Ελληνική Μακεδονία».

Στα τέλη του 19ου αιώνα ορισμένοι έλληνες πολιτικοί συνέλαβαν την ιδέα της επέκτασης της Ελλάδας ως τις πεδιάδες της Μακεδονίας και την ενέταξαν στα οράματα της Μεγάλης ιδέας που τότε είχε αρχίσει να ξανανθίζει. Στις αρχές του περασμένου αιώνα το ελληνικό κράτος ξεκίνησε και διεκπεραίωσε- με πρωτοφανή για τα στάνταρ του ικανότητα- μια ολόκληρη επιχείρηση εξελληνισμού περιοχών στη Μακεδονία: Υπό την εποπτεία του ικανότατου Προξένου Λάμπρου Κορομηλά, το ελληνικό κράτος έστειλε ένοπλους πράκτορες να ξεριζώσουν τις αντίστοιχες προσπάθειες της αυτονομιστικής ΕΜΕΟ και των Βουλγάρων, έδωσε άπειρα χρήματα για την οργάνωση ελληνικών σχολείων, τα οποία φρόντισε να προσανατολίσει προς την ντόπια αγορά εργασίας, ανέδειξε τους ήρωες του αγώνα (βλ. Παύλο Μελά) και γενικώς συνδύασε «υποδειγματικά» την προπαγάνδα με τη βία.

Όπως αναφέρουν ο Βερέμης και άλλοι ιστορικοί, η «νότια Μακεδονία»- ένας όρος τον οποίον εφηύρε η ελληνική διπλωματία για να τον αντιπαραβάλει με την «Βόρεια», την σλαβική- «ήταν τόσο ελληνική, όσο βουλγαρική ήταν η βόρεια».

Η Μακεδονία έγινε ελληνική όταν κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο οι Βούλγαροι αντί να καταλάβουν τη Μακεδονία έτρεχαν πίσω από τους υποχωρούντες Τούρκους νομίζοντας ότι θα τους επιτραπεί να φτάσουν έως την Κωνταντινούπολη. Οι έλληνες εκμεταλλεύτηκαν το κενό και ο Βενιζέλος είχε την ευκαιρία να πάει στις διαπραγματεύσεις με τα ελληνικά στρατεύματα να κατέχουν ήδη τις διεκδικούμενες περιοχές. Έτσι έγινε ελληνική η (νότια) Μακεδονία. Από σπόντα και όχι βάσει προαιώνιων εθνικών δικαιωμάτων ή αδιάλειπτης καταγωγής μας από τον Μέγα Αλέξανδρο.

Το να αρνούμαστε πεισματικά αυτό που παλαιότερα ξέραμε και προπαγανδίζαμε μπορεί να ωφελεί τη διπλωματία, αλλά βλάπτει σοβαρά τη λογική.