Καρκινικά συμπτώματα που δεν πρέπει να αγνοούμε

Σίγουρα δεν είναι κάτι που θέλουμε να σκεφτόμαστε ή να συζητάμε, αλλά δυστυχώς ο καρκίνος, όντας η δεύτερη αιτία θανάτου στην χώρα μας, τείνει να γίνει μέρος της ζωής μας. Πιστεύουμε πως ο καλύτερος τρόπος να τον αντιμετωπίσουμε και να… γλιτώσουμε είναι μαθαίνοντας όσο περισσότερα γίνεται γύρω από τις πιθανές μορφές του και, κυρίως, προλαμβάνοντας ασυνήθιστα συμπτώματα. Και αυτή η γνώση μας αφορά όλους. Άνδρες και γυναίκες, μικρούς και μεγάλους.

Όσον αφορά στα θέματα υγείας, οι γυναίκες τείνουν να είναι περισσότερο σε επαγρύπνηση από τους άνδρες. Δεν αμελούν τον τακτικό προληπτικό τους έλεγχο, την μαστογραφία, το τεστ παπ, ενώ αν κάποιο σύμπτωμα τις ανησυχήσει συνήθως απευθύνονται αμέσως στον γιατρό τους. Αυτό τουλάχιστον υποστηρίζουν οι μελέτες και οι δημοσκοπήσεις. Οι ίδιοι οι γιατροί συμφωνούν εν μέρει, αλλά διευκρινίζουν πως αυτό ισχύει περισσότερο στις γυναίκες άνω των 40 ετών, ενώ οι νεώτερες τείνουν να αγνοούν συμπτώματα τα οποία μπορεί και να σχετίζονται με τον καρκίνο. Πιστεύουν ότι δεν τις αφορά. Και συχνά έχουν δίκιο. Καμιά φορά, όμως, δεν έχουν.

Οι άνδρες από την άλλη είναι κατά κανόνα πολύ χειρότεροι. Αν δεν πιεστούν από την γυναίκα τους να κάνουν τις καθιερωμένες εξετάσεις είναι σχεδόν απίθανο να ενεργοποιηθούν από μόνοι τους. Βρίσκονται κατά κάποιο τρόπο σε άρνηση, όπως λένε οι ειδικοί, και πιστεύουν ότι είναι άτρωτοι. Ακόμα κι αν έχουν εντοπίσει κάποια ενόχληση, κάποιο σύμπτωμα, πολλοί -αυτό ισχύει και για τις γυναίκες- απλά δεν δίνουν σημασία, πιστεύοντας είτε ότι θα περάσει ή ότι δεν έχει νόημα, αν είναι να το πάθουν θα το πάθουν. Όσο απίστευτο κι αν ακούγεται, λένε οι ειδικοί, υπάρχει σε πολλούς η εντύπωση ότι ο καρκίνος δεν θεραπεύεται, οπότε γιατί να το ψάξεις παραπάνω;

Από την δική τους μεριά, οι γιατροί δεν σταματούν να τονίζουν την σημασία της πρόληψης. Καθησυχάζουν, φυσικά, λέγοντας πως σε καμία περίπτωση δεν θα πρέπει να φοβόμαστε πως το οποιοδήποτε σύμπτωμα αντιλαμβανόμαστε σημαίνει αυτόματα καρκίνος, αλλά διατηρώντας πάντα μία υγιή ισορροπία ανάμεσα στην άρνηση και την υποχονδρία καλό είναι, για να απορρίψουμε το ενδεχόμενου του καρκίνου, να ελέγχουμε κάποιο σύμπτωμα που μας απασχολεί. Για να μας διευκολύνει ακόμα περισσότερο, μάλιστα, μία ομάδα γιατρών από την αμερικανική καρκινική κοινότητα απαριθμεί τα πιθανότερα συμπτώματα καρκίνου για τις γυναίκες και τους άνδρες, τα οποία μάλιστα συνήθως αγνοούμε.

Καρκινικά συμπτώματα που αγνοούν συνήθως οι γυναίκες
- Αλλαγές στο στήθος: Ακόμα κι αν δεν το ελέγχουν συχνά, οι περισσότερες γυναίκες γνωρίζουν καλά το στήθος τους και μπορούν να αντιληφθούν αλλαγές σε αυτό, όπως κοκκινίλες και σκλήρυνση του δέρματος, καθώς και επίμονη φαγούρα. Ακόμα αλλαγές στην ρόγα, εφόσον δεν θηλάζετε, πρέπει να ελέγχονται. Αν αντιληφθείτε κάτι από τα παραπάνω θα πρέπει να επισκεφθείτε τον γυναικολόγο σας άμεσα.
- Αιμορραγία ανάμεσα στις περιόδους ή ασυνήθιστη αιμορραγία: Ειδικά αν η περίοδός σας είναι σταθερή ή αν έχετε περάσει την εμμηνόπαυση, αιμορραγία σε άκαιρες στιγμές μπορεί στην χειρότερη περίπτωση να σημαίνει ενδομητριακό καρκίνο, ενώ μπορεί το αίμα να προέρχεται χωρίς να το έχετε καταλάβει από την ουροδόχο κύστη -που είναι εξίσου επικίνδυνο. Σε κάθε περίπτωση ενημερώστε τον γυναικολόγο σας.
- Φούσκωμα στην κοιλιά: Πολλές γυναίκες ζουν με το φούσκωμα στην κοιλιά χωρίς να ανησυχήσουν παραπάνω, αλλά τέτοια πρηξίματα άνευ λόγου μπορούν να υποθάλπουν καρκίνο των ωοθηκών. Ανησυχητικοί είναι επίσης οι τακτικοί πόνοι στην κοιλιακή χώρα ή στο στομάχι.

Καρκινικά συμπτώματα που αγνοούν συνήθως οι άνδρες
- Όγκος στο στήθος: Κάνετε λάθος αν πιστεύετε πως ο καρκίνος του στήθους αφορά μόνο στις γυναίκες. Μπορεί να μην είναι σύνηθες στους άνδρες, αλλά από την άλλη ούτε οι αλλαγές στο δέρμα του στήθους, στις ρώγες ή οι μικροί όγκοι είναι. Οπότε, γιατί να μην το ψάξετε;
- Αλλαγές στους όρχεις: Ο καρκίνος των όρχεων εμφανίζεται συνήθως στους άνδρες ηλικίας από 20 έως 39 ετών. Ως μέρος των καθιερωμένων εξετάσεών τους, λοιπόν, οι γιατροί συστήνουν στους άνδρες να εξετάζουν και τους όρχεις τους για τυχόν αλλαγές, τις οποίες μπορούν ενδεχομένως να διακρίνουν και μόνοι τους με την ψηλάφηση.
- Ουρικά προβλήματα: Καθώς οι άνδρες μεγαλώνουν τα ουρικά προβλήματα αυξάνονται, εννοώντας ότι οι άνδρες θέλουν να επισκέπτονται πιο συχνά την τουαλέτα και ότι δεν νιώθουν ότι «άδειασαν» όταν βγουν από αυτήν. Και αυτό ισχύει για κάθε άνδρα. Για να είστε σίγουροι, ωστόσο, ότι τα συμπτώματα αυτά δεν σχετίζονται με κάτι χειρότερο, καλό είναι να επισκέπτεστε τακτικά τον ουρολόγο σας για εξετάσεις προστάτη.

Καρκινικά συμπτώματα που αφορούν και τα δύο φύλα
- Ανεξήγητη απώλεια βάρους: Παρόλο που οι περισσότεροι από εμάς ενθουσιαζόμαστε όταν χάνουμε βάρος, αν αυτό συμβαίνει χωρίς να το επιδιώκουμε και μάλιστα σε έντονο βαθμό (π.χ. περί τα 4 κιλά τον μήνα, χωρίς να έχουμε αυξήσει την σωματική μας άσκηση ή να έχουμε μειώσει την πρόσληψη θερμίδων), υποδηλώνει κάποιο σοβαρό πρόβλημα στον οργανισμό –αν όχι καρκίνο, πιθανότατα θυρεοειδή.
- Αλλαγές στο δέρμα: Ειδικά στις ελιές του δέρματος που εκτίθενται στον ήλιο ή αν ξαφνικά εμφανίζεται κάποιο μελάνωμα. Απευθυνθείτε άμεσα σε δερματολόγο γιατί πρόκειται για μία από τις πιο συνηθισμένες μορφές καρκίνου.
- Δυσκολία στην κατάποση: Ίσως να μην σημαίνει τίποτα, ίσως να αποτελεί περιστασιακό πρόβλημα στις αμυγδαλές. Αν, όμως, επιμένει θα πρέπει να το ελέγξετε για να αποφύγετε τον κίνδυνο γαστρεντερικού καρκίνου, π.χ. στον οισοφάγο, οπότε απαιτούνται άμεσες εξετάσεις.
- Αιμορραγία από λάθος μέρη: Αν παρατηρήσετε άνευ λόγου αίμα στο εσώρουχο, τα ούρα ή τα κόπρανα μην επαναπαυτείτε ότι έχει να κάνει με κάποια αιμορροΐδα. Μπορεί να σημαίνει καρκίνο του παχέως εντέρου, οπότε είναι προτιμότερο να συζητήσετε με τον γιατρό σας το ενδεχόμενο της κολονοσκόπησης.
- Υποσκάπτων πόνος στην κοιλιακή χώρα και κατάθλιψη: Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι ο πόνος στην κοιλιακή χώρα σε συνδυασμό με μειωμένη διάθεση ή πιθανή κατάθλιψη μπορεί να συνδέεται με καρκίνο στο πάγκρεας. Δεν χάνετε τίποτα να το κοιτάξετε αν επιμένει.
- Δυσπεψία: Γυναίκες που έχουν βιώσει εγκυμοσύνη πιθανόν να θυμούνται την δυσπεψία που ένιωθαν καθώς κέρδιζαν βάρος. Οι άνδρες, από την άλλη, όταν έχουν δυσπεψία φοβούνται συνήθως το καρδιακό, ακόμα κι αν έχουν φάει του σκασμού. Όπως και να έχει, δυσπεψία χωρίς προφανή λόγο δεν είναι φυσιολογική και μπορεί να συνδέεται με καρκίνο στον οισοφάγο, στο στομάχι ή στον λαιμό, οπότε θα πρέπει να απευθυνθείτε στον γιατρό σας για τις απαραίτητες εξετάσεις.
- Αλλαγές στο στόμα: Ειδικά οι καπνιστές θα πρέπει να επαγρυπνούν για λευκές κηλίδες μέσα στο στόμα ή λευκά στίγματα πάνω στην γλώσσα, γιατί μπορεί να σημαίνουν λευκοπλακία που μπορεί να προχωρήσει σε καρκίνο στο στόμα.
- Πόνος: Καθώς οι άνθρωποι μεγαλώνουν συνηθίζουν να παραπονούνται για διάφορους πόνους και ενοχλήσεις, οι οποίοι ενώ στην πλειοψηφία τους δεν είναι επικίνδυνοι, καλό είναι αν αυτοί επιμένουν να ελέγχονται.
- Αλλαγές στους λεμφαδένες: Αν παρατηρήσετε κάποιο εξόγκωμα ή πρήξιμο στους λεμφαδένες κάτω από την μασχάλη σας ή στον λαιμό σας, ή οπουδήποτε αλλού, μπορεί να είναι ανησυχητικό και θα πρέπει να εξεταστεί από τον γιατρό σας.
- Πυρετός: Αν έχετε πυρετό για μέρες και αυτός δεν οφείλεται σε κάποια γρίπη ή ίωση ενδεχομένως να σχετίζεται με καρκίνο, και δη με λευχαιμία ή λέμφωμα, σύμφωνα με τους γιατρούς. Σε κάθε περίπτωση θα χρειαστεί να κάνετε σχετικές εξετάσεις.
- Κόπωση: Το αίσθημα κόπωσης μπορεί να οφείλεται σε αμέτρητους παράγοντες. Σίγουρα ο καρκίνος δεν είναι η πρώτη σκέψη που έρχεται στο μυαλό, αλλά εφόσον δε μπορούμε να εντοπίσουμε τον λόγο καλό είναι να κάνουμε και τις σχετικές εξετάσεις.
- Επίμονος βήχας: Φυσιολογικό μεν αν είμαστε κρυωμένοι ή έχουμε κάποια αλλεργία ή ακόμα και ως παρενέργεια κάποιου φαρμάκου, αλλά αν διαρκεί πολύ καιρό (περισσότερο από τρεις με τέσσερις εβδομάδες, δηλαδή), δεν θα πρέπει να αγνοηθεί γιατί μπορεί να σχετίζεται με καρκίνο στους πνεύμονες.

Επιμέλεια: Έλενα Μπούλια