Πράγματα που δεν γνωρίζατε για το ξεμάτιασμα
Δεκατρία πράγματα που ίσως δεν γνωρίζατε για την πίστη στο «μάτι» ή την βασκανία και για τις μεθόδους ξεματιάσματος.
2 στους 3 Έλληνες πιστεύουν στο μάτι
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Pew Research, το 66% των Ελλήνων πιστεύουν στο κακό μάτι. Ίδιο περίπου ποσοστό Ελλήννω, το 64%, δήλωσε ότι πιστεύει στα θαύματα.
Η εκκλησία αποδέχεται επίσημα το μάτι
Μάλιστα, ευχές κατά της βασκανίας έγραψε και ο Άγιος Βασίλειος. Καθώς τα ιερά βιβλία της ορθοδοξίας γίνονται επίσημα αποδεκτά ως αναλλοίωτα κείμενα από το Σύνταγμα της Ελλάδας, δεν είναι να απορεί κανείς που το «μάτι» είναι διαδεδομένο στη χώρα μας.
Ο χριστιανισμός προσπάθησε να καταργήσει τα φυλαχτά ενάντια στη βασκανία
Η ΣΤ’ Οικουμενική Σύνοδος αποφάσισε να καθαιρεί και να αφορίζει κληρικούς και πιστούς που χρησιμοποιούσαν «φυλακτήρια» κατά της βασκανίας (μεταξένια νήματα, υφασμένα με τρίχες αρκούδες ή πουγκιά). Ωστόσο, εξαιτίας της διαδεδομένης χρήσης τους, τελικά αναγκάστηκε να τα παραδεχτεί και να τα καθιερώσει. Καταδίκασε μόνο εκείνα που είχαν να κάνουν με ασεβείς ή αιρετικές παραδόσεις. Επιπλέον, σύμφωνα με την εκκλησία, μόνο ιερωμένος μπορεί να διαβάσει ευχή για «ξεμάτιασμα».
Το μάτι είναι πιο διαδεδομένο στη Μέση Ανατολή
Σε μεγάλο βαθμό, όμως, η πίστη στο «μάτι» είναι διαδομένη και στην Αφρική, την κεντρική και νότια Ασία και στις μεσογειακές χώρες.
Τα άτομα με ανοιχτόχρωμα μάτια θεωρούνται ότι ματιάζουν ευκολότερα
Αυτή η πεποίθηση είναι πιθανόν να προέκυψε από την επαφή ανθρώπων της Μεσογείου με βορειοευρωπαίους: Όταν Βορειοευρωπαίοι έρχονταν σε μέρη όπου η πίστη στη βασκανία είναι διαδεδομένη, μην γνωρίζοντας αυτές τις πεποιθήσεις, δεν τηρούσαν κάποια «τοπικά έθιμα», όπως το να μην κοιτούν έντονα στα μάτια αγνώστους. Επειδή στην πλειονότητά τους είχαν γαλάζια μάτια, οι ντόπιοι θεώρησαν ότι όσοι έχουν ανοιχτόχρωμα μάτια, «ματιάζουν» ευκολότερα.
Η βασκανία είναι αρχαία υπόθεση
Η αρχή της βασκανίας τοποθετείαι στην Χαλδαία, από όπου διαδόθηκε στην Ελλάδα και την Ιταλία. Ανάμεσα στους αρχαίους ημών προγόνους που παραδέχονταν την βασκανία ήταν ο Δημόκριτος, ο Αριστοτελης, ο Πλούταρχος, ο Ηλιόδωρος κ.α.
Τα παιδιά θεωρούνται πιο «ευαίσθητα» στο μάτι
Μάλιστα, οι αρχαίοι Ρωμαίοι είχαν εφεύρει ειδική θεά για την φύλαξη των παιδιών από το κακό μάτι.
Τα «μέσα» προστασίας είναι πολλά
Από την αρχαιότητα ως σήμερα, χρησιμοποιήθηκαν ως «άμυνα» για το φθονερό μάτι χειρονομίες, σύμβολα, λίθοι, μέταλλα, φυτά και ζώα. Από την αρχαία Ελλάδα προήλθε το… φτύσιμο «για να μη βασκαθούμε», ενώ στην Ιταλία διαδεδομένη ήταν η μούντζα και η fica (η έκταση δείκτη και μικρού δαχτύλου), καθώς και ένα φαλλικό φυλαχτό που κρεμούσαν στο λαιμό των παιδιών.
Στην ελληνική επαρχία, «έφτυναν» για άλλο λόγο
Τα «φτου να μην αβασκαθεί» που έλεγαν οι παλιοί π.χ. για ένα όμορφο μωρό, είχε το εξής νόημα: Έφτυναν για να φύγει με το σάλιο όποιος φθόνος μπορεί να υπάρχει μέσα τους, για να μην μεταφερθεί στο «αντικείμενο του θαυμασμού».
Οι ανατολίτες πίστευαν ότι κακό μάτι «τρυπά» την αύρα
Σύμφωνα με μυστικιστικές και απόκρυφες παραδόσεις της ανατολής, κάθε άτομο περιβάλλεται από την αύρα του, ένα «ενεργειακό κουκούλι», το οποίο μπορεί να τρυπήσει από την ενέργεια του ματιού.
Ο πιο διαδεδομένος τρόπος ξεματιάσματος στην Ελλάδα είναι το νερό με το λάδι και οι ευχές
Οι πιο διαδεδομένες ευχές είναι οι «Ιησούς Χριστός νικά κι όλα τα κακά σκορπά» και «Άγιοι Ανάργυροι και θαυματουργοί, δωρεάν ελάβατε δωρεάν δότε ημίν», που πρέπει να ειπωθούν τρεις φορές, καθώς χύνονται τρεις σταγόνες λάδι σε νερό. Αν διαλυθεί το λάδι και υπάρξει… χασμουρητό, σύμφωνα με τους «ειδικούς», το άτομο είναι ματιασμένο και πρέπει να ακολουθήσει μεγαλύτερη ευχή, που είναι διαφορετική από τόπο σε τόπο. Το ξεμάτιασμα μπορεί να γίνει και από μακριά, αρκεί το άτομο που ξεματιάζει να έχει καλή πρόθεση και πνευματική σχέση με τον «πάσχοντα».
Στο τέλος του ξεματιάσματος… κουνιέσαι απ’ τη θέση σου
Αυτό, σύμφωνα με την παράδοση, γίνεται για να φύγει η αρνητική ενέργεια.
Κάποιος μπορεί να μάθει την «τέχνη» του ξεματιάσματος μόνο σε άτομο του αντίθετου φύλου
Άγνωστο γιατί, αλλά διαφορετικά θεωρείται ότι… δεν θα πιάσει. Το ίδιο ισχύει αν ο άρτι «ξεματιασμένος» πει «ευχαριστώ». Επίσης, σύμφωνα με την παράδοση, η «διδασκαλία» της πρακτικής πρέπει να γίνει μέρα, από την ανατολή ως την δύση του ήλιου.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Pew Research, το 66% των Ελλήνων πιστεύουν στο κακό μάτι. Ίδιο περίπου ποσοστό Ελλήννω, το 64%, δήλωσε ότι πιστεύει στα θαύματα.
Η εκκλησία αποδέχεται επίσημα το μάτι
Μάλιστα, ευχές κατά της βασκανίας έγραψε και ο Άγιος Βασίλειος. Καθώς τα ιερά βιβλία της ορθοδοξίας γίνονται επίσημα αποδεκτά ως αναλλοίωτα κείμενα από το Σύνταγμα της Ελλάδας, δεν είναι να απορεί κανείς που το «μάτι» είναι διαδεδομένο στη χώρα μας.
Ο χριστιανισμός προσπάθησε να καταργήσει τα φυλαχτά ενάντια στη βασκανία
Η ΣΤ’ Οικουμενική Σύνοδος αποφάσισε να καθαιρεί και να αφορίζει κληρικούς και πιστούς που χρησιμοποιούσαν «φυλακτήρια» κατά της βασκανίας (μεταξένια νήματα, υφασμένα με τρίχες αρκούδες ή πουγκιά). Ωστόσο, εξαιτίας της διαδεδομένης χρήσης τους, τελικά αναγκάστηκε να τα παραδεχτεί και να τα καθιερώσει. Καταδίκασε μόνο εκείνα που είχαν να κάνουν με ασεβείς ή αιρετικές παραδόσεις. Επιπλέον, σύμφωνα με την εκκλησία, μόνο ιερωμένος μπορεί να διαβάσει ευχή για «ξεμάτιασμα».
Το μάτι είναι πιο διαδεδομένο στη Μέση Ανατολή
Σε μεγάλο βαθμό, όμως, η πίστη στο «μάτι» είναι διαδομένη και στην Αφρική, την κεντρική και νότια Ασία και στις μεσογειακές χώρες.
Τα άτομα με ανοιχτόχρωμα μάτια θεωρούνται ότι ματιάζουν ευκολότερα
Αυτή η πεποίθηση είναι πιθανόν να προέκυψε από την επαφή ανθρώπων της Μεσογείου με βορειοευρωπαίους: Όταν Βορειοευρωπαίοι έρχονταν σε μέρη όπου η πίστη στη βασκανία είναι διαδεδομένη, μην γνωρίζοντας αυτές τις πεποιθήσεις, δεν τηρούσαν κάποια «τοπικά έθιμα», όπως το να μην κοιτούν έντονα στα μάτια αγνώστους. Επειδή στην πλειονότητά τους είχαν γαλάζια μάτια, οι ντόπιοι θεώρησαν ότι όσοι έχουν ανοιχτόχρωμα μάτια, «ματιάζουν» ευκολότερα.
Η βασκανία είναι αρχαία υπόθεση
Η αρχή της βασκανίας τοποθετείαι στην Χαλδαία, από όπου διαδόθηκε στην Ελλάδα και την Ιταλία. Ανάμεσα στους αρχαίους ημών προγόνους που παραδέχονταν την βασκανία ήταν ο Δημόκριτος, ο Αριστοτελης, ο Πλούταρχος, ο Ηλιόδωρος κ.α.
Τα παιδιά θεωρούνται πιο «ευαίσθητα» στο μάτι
Μάλιστα, οι αρχαίοι Ρωμαίοι είχαν εφεύρει ειδική θεά για την φύλαξη των παιδιών από το κακό μάτι.
Τα «μέσα» προστασίας είναι πολλά
Από την αρχαιότητα ως σήμερα, χρησιμοποιήθηκαν ως «άμυνα» για το φθονερό μάτι χειρονομίες, σύμβολα, λίθοι, μέταλλα, φυτά και ζώα. Από την αρχαία Ελλάδα προήλθε το… φτύσιμο «για να μη βασκαθούμε», ενώ στην Ιταλία διαδεδομένη ήταν η μούντζα και η fica (η έκταση δείκτη και μικρού δαχτύλου), καθώς και ένα φαλλικό φυλαχτό που κρεμούσαν στο λαιμό των παιδιών.
Στην ελληνική επαρχία, «έφτυναν» για άλλο λόγο
Τα «φτου να μην αβασκαθεί» που έλεγαν οι παλιοί π.χ. για ένα όμορφο μωρό, είχε το εξής νόημα: Έφτυναν για να φύγει με το σάλιο όποιος φθόνος μπορεί να υπάρχει μέσα τους, για να μην μεταφερθεί στο «αντικείμενο του θαυμασμού».
Οι ανατολίτες πίστευαν ότι κακό μάτι «τρυπά» την αύρα
Σύμφωνα με μυστικιστικές και απόκρυφες παραδόσεις της ανατολής, κάθε άτομο περιβάλλεται από την αύρα του, ένα «ενεργειακό κουκούλι», το οποίο μπορεί να τρυπήσει από την ενέργεια του ματιού.
Ο πιο διαδεδομένος τρόπος ξεματιάσματος στην Ελλάδα είναι το νερό με το λάδι και οι ευχές
Οι πιο διαδεδομένες ευχές είναι οι «Ιησούς Χριστός νικά κι όλα τα κακά σκορπά» και «Άγιοι Ανάργυροι και θαυματουργοί, δωρεάν ελάβατε δωρεάν δότε ημίν», που πρέπει να ειπωθούν τρεις φορές, καθώς χύνονται τρεις σταγόνες λάδι σε νερό. Αν διαλυθεί το λάδι και υπάρξει… χασμουρητό, σύμφωνα με τους «ειδικούς», το άτομο είναι ματιασμένο και πρέπει να ακολουθήσει μεγαλύτερη ευχή, που είναι διαφορετική από τόπο σε τόπο. Το ξεμάτιασμα μπορεί να γίνει και από μακριά, αρκεί το άτομο που ξεματιάζει να έχει καλή πρόθεση και πνευματική σχέση με τον «πάσχοντα».
Στο τέλος του ξεματιάσματος… κουνιέσαι απ’ τη θέση σου
Αυτό, σύμφωνα με την παράδοση, γίνεται για να φύγει η αρνητική ενέργεια.
Κάποιος μπορεί να μάθει την «τέχνη» του ξεματιάσματος μόνο σε άτομο του αντίθετου φύλου
Άγνωστο γιατί, αλλά διαφορετικά θεωρείται ότι… δεν θα πιάσει. Το ίδιο ισχύει αν ο άρτι «ξεματιασμένος» πει «ευχαριστώ». Επίσης, σύμφωνα με την παράδοση, η «διδασκαλία» της πρακτικής πρέπει να γίνει μέρα, από την ανατολή ως την δύση του ήλιου.
