Οι μαύρες σελίδες του δυτικού πολιτισμού
Δεν γέννησε μόνο τη δημοκρατία, τις τέχνες και τις επιστήμες. Ο δυτικός κόσμος προκάλεσε και αρκετά δεινά.
Ο δυτικός πολιτισμός γέννησε τις επιστήμες, τα ρεύματα της τέχνης, την σύγχρονη τεχνολογία. Γέννησε τη δημοκρατία και έφερε την Αναγέννηση… Αλλά όχι μόνο αυτά: Είχε και τις μαύρες του σελίδες, για τις οποίες δε θα έπρεπε να είμαστε και τόσο υπερήφανοι.
Οι Σταυροφορίες
Με πρόσχημα την πίστη για τον Θεό, ο χριστιανικός κόσμος οργάνωσε έξι σταυροφορίες και αρκετούς μικρότερους θρησκευτικούς πολέμους. Η επίσημη δικαιολογία ήταν η ανάκτηση των Αγίων Τόπων από τους Μουσουλμάνους, ωστόσο η επέμβαση στην ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο συνέδεσε τον χριστιανισμό με την φεουδαρχία και τον μιλιταρισμό, οδηγώντας σε σφαγές, αλώσεις και λεηλασίες επί δύο αιώνες, από τον 11ο ως τον 13ο αιώνα.
Οι σφαγές των Ινδιάνων
Το καύχημα των ευρωπαίων θαλασσοπόρων ότι ανακάλυψαν τον Νέο Κόσμο – που θα μετέτρεπαν αργότερα σε νέο κέντρο του δυτικού πολιτισμού, συνυπάρχει με την ντροπιαστική συμπεριφορά τους, από την πρώτη στιγμή που έφτασαν στις ακτές της Αμερικής. Η σφαγή των αυτοχθόνων πληθυσμών της Αμερικής θεωρείται η μεγαλύτερη γενοκτονία της ανθρωπότητας και η πιο αποτρόπαιη: Στις μεγάλες Αντίλλες, μισό αιώνα μετά την άφιξη του Κολόμβου, αφανίστηκαν 1,5 εκατομμύριο αυτόχθονες, ήτοι ολόκληρος ο πληθυσμός τους. Στη Βραζιλία υπολογίζεται ότι ζούσαν 3 εκατομμύρια Ινδιάνοι – τον περασμένο αιώνα καταμετρήθηκαν στους 100.000. Στο Μεξικό, ζούσαν 112 εκατομμύρια Ινδιάνοι – μετά την άφιξη του Κορτές, έμειναν 1.200.000. Στη Βόρεια Αμερική, ο πληθυσμός τους έπεσε από τα 12 εκατομμύρια στους 250.000.
Οι Παγκόσμιοι Πόλεμοι
Οι καταστροφικές διαθέσεις δεν υπάρχουν μόνο μεταξύ δυτικού πολιτισμού και άλλων πολιτισμών, αλλά και μέσα στους κόλπους της ίδιας της δύσης. Οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι τον 20ο αιώνα ήταν τρανά δείγματα της αυτοκαταστροφικής τάσης των δυτικών να μαστίζονται από τις διαφορές τους. Υπολογίζεται ότι στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρξαν 18 εκατομμύρια θύματα, ενώ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κάπου ανάμεσα στα 50 και 85 εκατομμύρια ψυχών. Το αποκορύφωμα ήταν το ιδεολογικό υπόβαθρο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που ξεκίνησε από την ιδέα της φυλετικής ανωτερότητας και οδήγησε σε άλλη μία από τις πιο ντροπιαστικές στιγμές της ανθρωπότητας…
…Το Ολοκαύτωμα
Η «αρεία φυλή» και η ναζιστική ιδεολογία οδήγησαν στην περιθωριοποίηση, τον διωγμό και τη θανάτωση περίπου 6 εκατομμυρίων εβραίων στην Ευρώπη. Τα τάγματα θανάτου, οι καθημερινές εκτελέσεις και καύσεις στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, η Νύχτα των Κρυστάλλων, το Πρόγραμμα Ευθανασίας Τ-4, ήταν όλα τους στάδια της «Τελικής λύσης για το εβραϊκό ζήτημα», όπως το έθεταν οι Ναζί.
Το δουλεμπόριο και η εκμετάλλευση των αποικιών
Η δουλεία θεωρούταν αυτονόητος θεσμός στην αρχαιότητα, δυστυχώς όμως δεν εξαλείφθηκε ούτε και μετά τον Διαφωτισμό. Η άφιξη των Ευρωπαίων στη Μαύρη Ήπειρο σήμανε την έναρξη του συστηματικού εμπορίου Αφρικανών για την εξυπηρέτηση των λευκών, κυρίως μετά την εξολόθρευση των γηγενών πληθυσμών της Αμερικής και την ανάγκη για χέρια εργασίας. Υπολογίζεται ότι από τον 15ο αιώνα μέχρι τον 18ο αιώνα μεταφέρθηκαν από την Αφρική στην Αμερική πάνω από 20 εκατομμύρια Αφρικανοί. Στα περισσότερα ανεπτυγμένα κράτη, η δουλεία καταργήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα. Εν τω μεταξύ, όμως, ήδη οι αποικιοκρατική Ευρώπη είχε φροντίσει να θέσει γερές βάσεις για την εκμετάλλευση των αποίκων στις περιοχές εξάπλωσής της, για οικονομικούς και γεωπολιτικούς λόγους.
Η καταστροφή της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας
Πάνω από 700.000 χειρόγραφες περγαμηνές με τεράστιο μέρος του πλούτου της γνώσης όλης της αρχαιότητας έγιναν στάχτη και οι βασικότερες θεωρίες για τους υπαίτιους της καταστροφής αφορούν στον δυτικό κόσμο: Είτε τους Ρωμαίους, και συγκεκριμένα τον Ιούλιο Καίσαρα που διέταξε να βάλουν φωτιά στα ίδια του τα πλοία για να μην τα περικυκλώσει ο εχθρός, αλλά η φωτιά επεκτάθηκε επικίνδυνα, είτε τους Χριστιανούς, που θέλησαν να καταστρέψουν οτιδήποτε συνδεόταν με τον «αρχαίο παγανιστικό κόσμο».
Η Ιερά Εξέταση
...και ο εκκλησιαστικός σκοταδισμός εν γένει: Ο Χριστιανικός κόσμος του Μεσαίωνα, εκτός από Σταυροφορίες εναντίον άλλων πολιτισμών, προχώρησε και σε πρακτικές για την πνευματική υποταγή του δικού της ποιμνίου και όσων δεν υποτάσσονταν στην Ρωμαιοκαθολική εξουσία. Τα βασανιστήρια των Ιεροεξεταστών με πρόσχημα την ηθική έμειναν γνωστά στην Ιστορία για την βαναυσότητά τους.
Οι Σταυροφορίες
Με πρόσχημα την πίστη για τον Θεό, ο χριστιανικός κόσμος οργάνωσε έξι σταυροφορίες και αρκετούς μικρότερους θρησκευτικούς πολέμους. Η επίσημη δικαιολογία ήταν η ανάκτηση των Αγίων Τόπων από τους Μουσουλμάνους, ωστόσο η επέμβαση στην ευρύτερη Ανατολική Μεσόγειο συνέδεσε τον χριστιανισμό με την φεουδαρχία και τον μιλιταρισμό, οδηγώντας σε σφαγές, αλώσεις και λεηλασίες επί δύο αιώνες, από τον 11ο ως τον 13ο αιώνα.
Οι σφαγές των Ινδιάνων
Το καύχημα των ευρωπαίων θαλασσοπόρων ότι ανακάλυψαν τον Νέο Κόσμο – που θα μετέτρεπαν αργότερα σε νέο κέντρο του δυτικού πολιτισμού, συνυπάρχει με την ντροπιαστική συμπεριφορά τους, από την πρώτη στιγμή που έφτασαν στις ακτές της Αμερικής. Η σφαγή των αυτοχθόνων πληθυσμών της Αμερικής θεωρείται η μεγαλύτερη γενοκτονία της ανθρωπότητας και η πιο αποτρόπαιη: Στις μεγάλες Αντίλλες, μισό αιώνα μετά την άφιξη του Κολόμβου, αφανίστηκαν 1,5 εκατομμύριο αυτόχθονες, ήτοι ολόκληρος ο πληθυσμός τους. Στη Βραζιλία υπολογίζεται ότι ζούσαν 3 εκατομμύρια Ινδιάνοι – τον περασμένο αιώνα καταμετρήθηκαν στους 100.000. Στο Μεξικό, ζούσαν 112 εκατομμύρια Ινδιάνοι – μετά την άφιξη του Κορτές, έμειναν 1.200.000. Στη Βόρεια Αμερική, ο πληθυσμός τους έπεσε από τα 12 εκατομμύρια στους 250.000.
Οι Παγκόσμιοι Πόλεμοι
Οι καταστροφικές διαθέσεις δεν υπάρχουν μόνο μεταξύ δυτικού πολιτισμού και άλλων πολιτισμών, αλλά και μέσα στους κόλπους της ίδιας της δύσης. Οι δύο παγκόσμιοι πόλεμοι τον 20ο αιώνα ήταν τρανά δείγματα της αυτοκαταστροφικής τάσης των δυτικών να μαστίζονται από τις διαφορές τους. Υπολογίζεται ότι στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρξαν 18 εκατομμύρια θύματα, ενώ στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο κάπου ανάμεσα στα 50 και 85 εκατομμύρια ψυχών. Το αποκορύφωμα ήταν το ιδεολογικό υπόβαθρο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, που ξεκίνησε από την ιδέα της φυλετικής ανωτερότητας και οδήγησε σε άλλη μία από τις πιο ντροπιαστικές στιγμές της ανθρωπότητας…
…Το Ολοκαύτωμα
Η «αρεία φυλή» και η ναζιστική ιδεολογία οδήγησαν στην περιθωριοποίηση, τον διωγμό και τη θανάτωση περίπου 6 εκατομμυρίων εβραίων στην Ευρώπη. Τα τάγματα θανάτου, οι καθημερινές εκτελέσεις και καύσεις στα στρατόπεδα συγκέντρωσης, η Νύχτα των Κρυστάλλων, το Πρόγραμμα Ευθανασίας Τ-4, ήταν όλα τους στάδια της «Τελικής λύσης για το εβραϊκό ζήτημα», όπως το έθεταν οι Ναζί.
Το δουλεμπόριο και η εκμετάλλευση των αποικιών
Η δουλεία θεωρούταν αυτονόητος θεσμός στην αρχαιότητα, δυστυχώς όμως δεν εξαλείφθηκε ούτε και μετά τον Διαφωτισμό. Η άφιξη των Ευρωπαίων στη Μαύρη Ήπειρο σήμανε την έναρξη του συστηματικού εμπορίου Αφρικανών για την εξυπηρέτηση των λευκών, κυρίως μετά την εξολόθρευση των γηγενών πληθυσμών της Αμερικής και την ανάγκη για χέρια εργασίας. Υπολογίζεται ότι από τον 15ο αιώνα μέχρι τον 18ο αιώνα μεταφέρθηκαν από την Αφρική στην Αμερική πάνω από 20 εκατομμύρια Αφρικανοί. Στα περισσότερα ανεπτυγμένα κράτη, η δουλεία καταργήθηκε στις αρχές του 19ου αιώνα. Εν τω μεταξύ, όμως, ήδη οι αποικιοκρατική Ευρώπη είχε φροντίσει να θέσει γερές βάσεις για την εκμετάλλευση των αποίκων στις περιοχές εξάπλωσής της, για οικονομικούς και γεωπολιτικούς λόγους.
Η καταστροφή της Βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας
Πάνω από 700.000 χειρόγραφες περγαμηνές με τεράστιο μέρος του πλούτου της γνώσης όλης της αρχαιότητας έγιναν στάχτη και οι βασικότερες θεωρίες για τους υπαίτιους της καταστροφής αφορούν στον δυτικό κόσμο: Είτε τους Ρωμαίους, και συγκεκριμένα τον Ιούλιο Καίσαρα που διέταξε να βάλουν φωτιά στα ίδια του τα πλοία για να μην τα περικυκλώσει ο εχθρός, αλλά η φωτιά επεκτάθηκε επικίνδυνα, είτε τους Χριστιανούς, που θέλησαν να καταστρέψουν οτιδήποτε συνδεόταν με τον «αρχαίο παγανιστικό κόσμο».
Η Ιερά Εξέταση
...και ο εκκλησιαστικός σκοταδισμός εν γένει: Ο Χριστιανικός κόσμος του Μεσαίωνα, εκτός από Σταυροφορίες εναντίον άλλων πολιτισμών, προχώρησε και σε πρακτικές για την πνευματική υποταγή του δικού της ποιμνίου και όσων δεν υποτάσσονταν στην Ρωμαιοκαθολική εξουσία. Τα βασανιστήρια των Ιεροεξεταστών με πρόσχημα την ηθική έμειναν γνωστά στην Ιστορία για την βαναυσότητά τους.
