Ψυχολογικά τρικ χρήσιμα για την καθημερινότητα
Υπάρχει τρόπος να γίνεστε συμπαθείς σε όλους, ή να πείθετε τους πάντες να σας κάνουν χάρες; Η ψυχολογία λέει ότι υπάρχει.
της Ηρώς Κουνάδη
Η ψυχολογία δεν είναι όσο βαρετή πιστεύει ο περισσότερος κόσμος ότι είναι. Όταν, μάλιστα, έχει κέφια, μελετά ανθρώπινες συμπεριφορές και βγάζει χρήσιμα συμπεράσματα για το πώς θα γίνουμε πιο συμπαθείς στους ανθρώπους που θέλουμε να γοητεύσουμε, ή πώς θα πείσουμε τον γείτονα που δε δείχνει να μας συμπαθεί να μας ποτίζει τα λουλούδια όταν φύγουμε διακοπές. Απλά, καθημερινά ψυχολογικά τρικ σαν αυτά που ακολουθούν.
Ζητήστε μεγάλες χάρες
Σύμφωνα με τον θρύλο, ο Βενιαμίν Φραγκλίνος ήθελε κάποτε να κερδίσει την συμπάθεια κάποιου που δεν έτρεφε τα θετικότερα των συναισθημάτων για το άτομό του. Τι έκανε λοιπόν; Του ζήτησε να του δανείσει ένα σπάνιο βιβλίο, κι όταν εκείνος του το έδωσε τον ευχαρίστησε με περίσσεια χάρη. Ο άνδρας, που δεν είχε ποτέ πριν θελήσει να του μιλήσει, έγινε καλός φίλος του Φραγκλίνου, στον οποίο πιστώνεται και η διάσημη ρήση «εκείνος που σου έχει ήδη κάνει μια φορά ένα χατίρι θα είναι περισσότερο πρόθυμος να σου κάνει άλλο ένα από ό,τι εκείνος που έχεις υποχρεώσει (με μια χάρη) εσύ».
Οι επιστήμονες που αποφάσισαν να το διερευνήσουν πρόσφατα, ανακάλυψαν ότι οι συμμετέχοντες στο πείραμα από τους οποίους ο ερευνητής είχε ζητήσει κάποια χάρη τον αξιολογούσαν ως πιο συμπαθητικό απ’ ό,τι οι υπόλοιποι. Σύμφωνα, μάλιστα, με την εξήγησή τους, αν κάποιος σου κάνει μια χάρη κάνει υποσυνείδητα και τον συνειρμό ότι πιθανότατα άξιζες την χάρη αυτή, δεν μπήκε άδικα στον κόπο, άρα θα πρέπει και να σε συμπαθεί.
Ζητήστε περισσότερα απ’ όσα θέλετε
Το «κόλπο» έχει ως εξής: Πηγαίνετε σε κάποιον από τον οποίο θέλετε να ζητήσετε μια χάρη, και του ζητάτε κάτι τρελό. Ας πούμε, «μπορείς να περνάς κάθε πρωί για τον επόμενο μήνα που θα λείπω από το σπίτι μου πριν πας στη δουλειά, να ποτίζεις όλα τα λουλούδια και να βγάζεις βόλτα τον σκύλο για ένα μισάωρο;». Προφανώς, εκείνος αρνείται, λέτε «εντάξει, δεν πειράζει» και φεύγετε ελαφρώς απογοητευμένοι. Επιστρέφετε μετά από λίγο, και του λέτε ενθουσιασμένοι ότι βρήκατε κάποιον άλλο να κάνει τα υπόλοιπα, και αν μπορεί μόνο να σας ποτίσει τα λουλούδια το Σάββατο –αυτό που θέλατε εξαρχής. Σύμφωνα με αυτήν εδώ την έρευνα οι άνθρωποι παραείμαστε καλοί για να πούμε δύο φορές «όχι» στον ίδιο άνθρωπο –ειδικά όταν εκείνος έχει χαμηλώσει τόσο πολύ τις προσδοκίες του και δεν μας ζητάει κάτι ιδιαίτερα δύσκολο. Κατά κάποιον τρόπο, νιώθουμε υποχρεωμένοι να βοηθήσουμε τη δεύτερη φορά.
Προσέξτε ποιον κολακεύετε
Αν και είναι αλήθεια ότι λίγη κολακεία στην καθημερινότητά σας μπορεί να σας πάει αρκετά μακριά –κερδίζοντάς σας φίλους και συμπάθειες– μια ομάδα επιστημόνων που μελέτησε το πώς αντιδράμε στα κομπλιμέντα διαπίστωσε μερικές πολύ ενδιαφέρουσες «παγίδες» στον παραπάνω κανόνα. Για να το θέσουμε απλά: Κάποιος με αυτοπεποίθηση εκλαμβάνει θετικά τα κομπλιμέντα σας, γιατί αυτά αντιστοιχούν περίπου στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται τον εαυτό του –σαν να λέμε ότι οι απόψεις σας για το άτομό του συμφωνούν. Αντιθέτως, κάποιος με χαμηλή αυτοπεποίθηση εκλαμβάνει τα κομπλιμέντα σας είτε ως ψέμα, είτε ως στρεβλή εικόνα του εαυτού του –και σας αντιπαθεί και στις δύο περιπτώσεις.
Ο παντοδύναμος καθρέφτης
Ο καθρεφτισμός της συμπεριφοράς και των κινήσεων του άλλου, γνωστός και ως μιμητισμός, είναι κάτι που αρκετοί άνθρωποι το κάνουν ασυναίσθητα, σε μια προσπάθεια να «ενσωματωθούν» στο περιβάλλον τους –υιοθετούν παρόμοια στάση σώματος, κινήσεις, ακόμα και τρόπο ομιλίας με τους ανθρώπους γύρω τους. Αν δεν είστε από τη φύση σας προικισμένοι «χαμαιλέοντες», το συγκεκριμένο χάρισμα μπορείτε και να το εξασκήσετε και να το κάνετε συνειδητά –και είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να γίνεστε πιο συμπαθείς, σύμφωνα με αυτήν εδώ την πολυσέλιδη μελέτη.
Μην διορθώνετε τους άλλους όταν κάνουν λάθος
Ελάτε, παραδεχτείτε το: Κανείς δεν συμπαθεί εκείνον που του επισημαίνει τα λάθη του. Υπάρχει ωραιότατος τρόπος να διορθώσετε κάποιον, ακόμα και να τον κάνετε να αλλάξει γνώμη, χωρίς ποτέ να αναφέρετε ότι (πιστεύετε πως) κάνει λάθος. Λέγεται τεχνική Ransberger Pivot, και λειτουργεί σε περισσότερες περιπτώσεις απ’ όσες θα φανταζόσασταν. Το «κόλπο» της είναι να ακούσετε προσεκτικά την αντίθετη γνώμη, να βρείτε το κοινό έδαφος (πάντα υπάρχει κοινό έδαφος) και να ξεκινήσετε πάνω σε αυτό να χτίζετε τα επιχειρήματά σας. Με αυτόν τον τρόπο, ο συνομιλητής σας έχει κατ’ αρχήν περισσότερες πιθανότητες να σας ακούσει και επιπλέον το περιθώριο να αλλάξει γνώμη χωρίς να αναγκαστεί να παραδεχτεί (ούτε καν στον εαυτό του) ότι έκανε λάθος –αφού κανείς δε μίλησε ποτέ για λάθος.
Η ψυχολογία δεν είναι όσο βαρετή πιστεύει ο περισσότερος κόσμος ότι είναι. Όταν, μάλιστα, έχει κέφια, μελετά ανθρώπινες συμπεριφορές και βγάζει χρήσιμα συμπεράσματα για το πώς θα γίνουμε πιο συμπαθείς στους ανθρώπους που θέλουμε να γοητεύσουμε, ή πώς θα πείσουμε τον γείτονα που δε δείχνει να μας συμπαθεί να μας ποτίζει τα λουλούδια όταν φύγουμε διακοπές. Απλά, καθημερινά ψυχολογικά τρικ σαν αυτά που ακολουθούν.
Ζητήστε μεγάλες χάρες
Σύμφωνα με τον θρύλο, ο Βενιαμίν Φραγκλίνος ήθελε κάποτε να κερδίσει την συμπάθεια κάποιου που δεν έτρεφε τα θετικότερα των συναισθημάτων για το άτομό του. Τι έκανε λοιπόν; Του ζήτησε να του δανείσει ένα σπάνιο βιβλίο, κι όταν εκείνος του το έδωσε τον ευχαρίστησε με περίσσεια χάρη. Ο άνδρας, που δεν είχε ποτέ πριν θελήσει να του μιλήσει, έγινε καλός φίλος του Φραγκλίνου, στον οποίο πιστώνεται και η διάσημη ρήση «εκείνος που σου έχει ήδη κάνει μια φορά ένα χατίρι θα είναι περισσότερο πρόθυμος να σου κάνει άλλο ένα από ό,τι εκείνος που έχεις υποχρεώσει (με μια χάρη) εσύ».
Οι επιστήμονες που αποφάσισαν να το διερευνήσουν πρόσφατα, ανακάλυψαν ότι οι συμμετέχοντες στο πείραμα από τους οποίους ο ερευνητής είχε ζητήσει κάποια χάρη τον αξιολογούσαν ως πιο συμπαθητικό απ’ ό,τι οι υπόλοιποι. Σύμφωνα, μάλιστα, με την εξήγησή τους, αν κάποιος σου κάνει μια χάρη κάνει υποσυνείδητα και τον συνειρμό ότι πιθανότατα άξιζες την χάρη αυτή, δεν μπήκε άδικα στον κόπο, άρα θα πρέπει και να σε συμπαθεί.
Ζητήστε περισσότερα απ’ όσα θέλετε
Το «κόλπο» έχει ως εξής: Πηγαίνετε σε κάποιον από τον οποίο θέλετε να ζητήσετε μια χάρη, και του ζητάτε κάτι τρελό. Ας πούμε, «μπορείς να περνάς κάθε πρωί για τον επόμενο μήνα που θα λείπω από το σπίτι μου πριν πας στη δουλειά, να ποτίζεις όλα τα λουλούδια και να βγάζεις βόλτα τον σκύλο για ένα μισάωρο;». Προφανώς, εκείνος αρνείται, λέτε «εντάξει, δεν πειράζει» και φεύγετε ελαφρώς απογοητευμένοι. Επιστρέφετε μετά από λίγο, και του λέτε ενθουσιασμένοι ότι βρήκατε κάποιον άλλο να κάνει τα υπόλοιπα, και αν μπορεί μόνο να σας ποτίσει τα λουλούδια το Σάββατο –αυτό που θέλατε εξαρχής. Σύμφωνα με αυτήν εδώ την έρευνα οι άνθρωποι παραείμαστε καλοί για να πούμε δύο φορές «όχι» στον ίδιο άνθρωπο –ειδικά όταν εκείνος έχει χαμηλώσει τόσο πολύ τις προσδοκίες του και δεν μας ζητάει κάτι ιδιαίτερα δύσκολο. Κατά κάποιον τρόπο, νιώθουμε υποχρεωμένοι να βοηθήσουμε τη δεύτερη φορά.
Προσέξτε ποιον κολακεύετε
Αν και είναι αλήθεια ότι λίγη κολακεία στην καθημερινότητά σας μπορεί να σας πάει αρκετά μακριά –κερδίζοντάς σας φίλους και συμπάθειες– μια ομάδα επιστημόνων που μελέτησε το πώς αντιδράμε στα κομπλιμέντα διαπίστωσε μερικές πολύ ενδιαφέρουσες «παγίδες» στον παραπάνω κανόνα. Για να το θέσουμε απλά: Κάποιος με αυτοπεποίθηση εκλαμβάνει θετικά τα κομπλιμέντα σας, γιατί αυτά αντιστοιχούν περίπου στον τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται τον εαυτό του –σαν να λέμε ότι οι απόψεις σας για το άτομό του συμφωνούν. Αντιθέτως, κάποιος με χαμηλή αυτοπεποίθηση εκλαμβάνει τα κομπλιμέντα σας είτε ως ψέμα, είτε ως στρεβλή εικόνα του εαυτού του –και σας αντιπαθεί και στις δύο περιπτώσεις.
Ο παντοδύναμος καθρέφτης
Ο καθρεφτισμός της συμπεριφοράς και των κινήσεων του άλλου, γνωστός και ως μιμητισμός, είναι κάτι που αρκετοί άνθρωποι το κάνουν ασυναίσθητα, σε μια προσπάθεια να «ενσωματωθούν» στο περιβάλλον τους –υιοθετούν παρόμοια στάση σώματος, κινήσεις, ακόμα και τρόπο ομιλίας με τους ανθρώπους γύρω τους. Αν δεν είστε από τη φύση σας προικισμένοι «χαμαιλέοντες», το συγκεκριμένο χάρισμα μπορείτε και να το εξασκήσετε και να το κάνετε συνειδητά –και είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να γίνεστε πιο συμπαθείς, σύμφωνα με αυτήν εδώ την πολυσέλιδη μελέτη.
Μην διορθώνετε τους άλλους όταν κάνουν λάθος
Ελάτε, παραδεχτείτε το: Κανείς δεν συμπαθεί εκείνον που του επισημαίνει τα λάθη του. Υπάρχει ωραιότατος τρόπος να διορθώσετε κάποιον, ακόμα και να τον κάνετε να αλλάξει γνώμη, χωρίς ποτέ να αναφέρετε ότι (πιστεύετε πως) κάνει λάθος. Λέγεται τεχνική Ransberger Pivot, και λειτουργεί σε περισσότερες περιπτώσεις απ’ όσες θα φανταζόσασταν. Το «κόλπο» της είναι να ακούσετε προσεκτικά την αντίθετη γνώμη, να βρείτε το κοινό έδαφος (πάντα υπάρχει κοινό έδαφος) και να ξεκινήσετε πάνω σε αυτό να χτίζετε τα επιχειρήματά σας. Με αυτόν τον τρόπο, ο συνομιλητής σας έχει κατ’ αρχήν περισσότερες πιθανότητες να σας ακούσει και επιπλέον το περιθώριο να αλλάξει γνώμη χωρίς να αναγκαστεί να παραδεχτεί (ούτε καν στον εαυτό του) ότι έκανε λάθος –αφού κανείς δε μίλησε ποτέ για λάθος.
