της Ηρώς Κουνάδη
Η πρώτη μου ημέρα ως solo ταξιδιώτισσα ήταν μάλλον εφιαλτική. Έχοντας διασχίσει τη μισή Ισπανία σε ένα παγωμένο από το air condition λεωφορείο, για να φτάσω αργά το βράδυ στη Γρανάδα όπου με περίμενε ένα μάλλον αφιλόξενο δωμάτιο, εισέπραξα το τελειωτικό χτύπημα στη μορφή της απάντησης ”τέτοια ώρα πουθενά”. Ναι, η ερώτηση ήταν πού θα βρω κάτι να φάω.
Σχετικά –αλλά όχι απόλυτα– απελπισμένη, κατέφυγα σε ένα κατά τι σκοτεινό μπαρ, με την ελπίδα να εκμεταλλευτώ τα tapas που θα έρχονταν με την μπύρα μου για να κατευνάσω το βασανιστικό αίσθημα και να πάω για ύπνο. Θα έπαιρνα όρκο ότι ο σερβιτόρος με κοίταξε με βλέμμα που πρόδιδε κάτι μεταξύ οίκτου και απορίας –ναι, ήταν η πρώτη φορά που βρισκόμουν μόνη μου σε μπαρ– και μου έφερε με την μπύρα μου ένα πιατάκι με το μοναδικό έδεσμα που δε θα έτρωγα ούτε αν επίκειτο η καταστροφή του κόσμου. Μανιτάρια.
Έπεσα στο κρεβάτι με τις χειρότερες σκέψεις για την ιδέα μου να ταξιδέψω μόνη, για την Ισπανία, για το air condition στα λεωφορεία, για τις γυναίκες που κάθονται μόνες τους στα μπαρ, για τα μανιτάρια. Η υπόλοιπη εβδομάδα ήταν, ως δια μαγείας, ονειρική.
Τα solo ταξίδια είναι, από κάθε άποψη, εμπειρίες ζωής. Γεμάτα γεγονότα που διηγείσαι για χρόνια αργότερα, καταστάσεις που αντιμετωπίζεις για πρώτη φορά, στιγμές απόλυτης ευδαιμονίας –και απόλυτης απελπισίας–, γνωριμίες που γίνονται φιλίες ζωής, ευκαιρίες ουσιαστικής αυτογνωσίας –μακριά από καναπέδες ψυχαναλυτών– και, το κυριότερο, κατάρρευση των πάσης φύσεως στερεοτύπων.
Όπως, όμως, κάθε εμπειρία που διαλύει παγιωμένες αντιλήψεις, και όπως κάθε τι που κάνουμε για πρώτη φορά, τα ταξίδια χωρίς παρέα φαντάζουν, στην αρχή, τρομακτικά. Το ήμισυ του παντός είναι, όπως πάντα, η απόφαση –ή η ξαφνική αλλαγή σχεδίων της παρέας με την οποία επρόκειτο να ταξιδέψετε. Προσθέστε την ελάχιστη καλή διάθεση, αρκετό χιούμορ και τα tips που σας παραθέτουμε και, επιστρέφοντας, θα έχετε να διηγείστε για μήνες το ταξίδι που σας άλλαξε τη ζωή –ή τον τρόπο που την αντιμετωπίζετε.
* Πρώτος και απαράβατος κανόνας κάθε ταξιδιού, και ιδίως αυτών που πραγματοποιείτε μόνοι. Μάθετε τη γλώσσα –ή έστω τα βασικά. Ειδικά αν ταξιδεύετε εκτός Ευρώπης ή σε χώρες των οποίων οι γλώσσες απολαμβάνουν κάποια σχετική δημοτικότητα εκτός συνόρων –βλέπε Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία. Απαραίτητο για να γνωρίσετε κόσμο, να έχετε κάποια στοιχειώδη επαφή με την τοπική κουλτούρα αλλά και να ζητήσετε κατευθύνσεις αν χαθείτε.
Το ότι οι Γάλλοι περιμένουν να μιλήσετε γαλλικά για να σας βοηθήσουν είναι αλήθεια. Το ότι απαιτούν να τα ακούσουν άπταιστα και με τη σωστή προφορά, μέγας μύθος. Η ελάχιστη προσπάθεια άρθρωσης πέντε λέξεων μπορεί να κάνει θαύματα και να ανοίξει ολόκληρη συζήτηση σε άπταιστη… νοηματική. Αν, τώρα, κατευθύνεστε προς την Ταϊλάνδη και δεν έχετε χρόνο για ταχύρυθμα, θυμηθείτε πως ένα βιβλίο διαλόγων και ένα απλό ”καλημέρα” ή ένα ”ευχαριστώ” έχουν χτίσει φιλίες χρόνων.
* Συγκεντρώστε όσο το δυνατόν περισσότερες πρακτικές πληροφορίες για το μέρος στο οποίο θα ταξιδέψετε από φίλους και γνωστούς που το έχουν ήδη επισκεφθεί ή από το internet, ή ακόμη καλύτερα επενδύστε σε έναν καλό ταξιδιωτικό οδηγό, που θα χρησιμεύσει και σαν ενδιαφέρον ανάγνωσμα τις ατελείωτες ώρες σε τραίνα, αεροπλάνα και λεωφορεία.
Επικεντρωθείτε περισσότερο σε πρακτικά ζητήματα –ισοτιμίες νομισμάτων, προτεινόμενα ανταλλακτήρια, ώρες καταστημάτων, κώδικες συμπεριφοράς κλπ– και αφήστε στο ένστικτο και την εξερευνητική σας διάθεση τις ”καλύτερες διαδρομές στο ιστορικό κέντρο της πόλης”. Σημειώστε στο χάρτη το μοναδικό εστιατόριο που θα είναι ανοιχτό την ώρα που θα φτάσετε –και πάρτε το χάρτη μαζί σας.
* Φωτοτυπήστε όλα τα σημαντικά έγγραφα –διαβατήριο, βίζα και αεροπορικά εισιτήρια– και αφήστε τα σε κάποιον που θα μπορέσει να σας τα στείλει ή να σας δώσει τους αριθμούς σε περίπτωση που κάτι χαθεί. Για τον ίδιο λόγο, σημειώστε κάπου τη διεύθυνση και το τηλέφωνο της ελληνικής πρεσβείας στη χώρα που επισκέπτεστε και ενεργοποιήστε την υπηρεσία roaming στο κινητό σας.
* Πακετάρετε όσο το δυνατόν λιγότερα πράγματα. Όχι μόνο για να μετακινείστε ευκολότερα, αλλά και γιατί κατά πάσα πιθανότητα δε θα έχετε κανέναν εθελοντή να μοιραστείτε το φορτίο όταν το βάρος της βαλίτσας –ή καλύτερα του σακιδίου– αρχίσει να σας κουράζει. Το κλασσικό ”κόλπο” σε αυτήν την περίπτωση έχει ως εξής: βγάζετε από την ντουλάπα όσα ρούχα πιστεύετε ότι θα χρειαστείτε και τα διπλώνετε. Από αυτά, βάζετε τα μισά πίσω στη ντουλάπα και τα άλλα μισά στη βαλίτσα, στην οποία προσθέτετε σαπούνι, οδοντόβουρτσα, οδοντόκρεμα, φωτογραφική μηχανή, εσώρουχα, ταξιδιωτικό οδηγό, γυαλιά ηλίου και διαβατήριο. Έτοιμοι.
* Αν έχετε extra χώρο, προσθέστε ένα – δυο βιβλία σχετικά με τον προορισμό σας. Πέραν των ταξιδιωτικών οδηγών και των ιστορικών βιβλίων, πολύ ενδιαφέροντα είναι και τα μυθιστορήματα που διαδραματίζονται στον εκάστοτε τόπο, ή τα ταξιδιωτικά διηγήματα για την αντίστοιχη περιοχή. Προτάσεις τέτοιων τίτλων μπορείτε να βρείτε στους οδηγούς του Lonely Planet, αλλά και σε μια γρήγορη αναζήτηση στο Amazon. Εκτός του ότι ποτέ δεν πρόκειται να τα βρείτε περισσότερο ενδιαφέροντα απ’ όσο διαβάζοντάς τα ενώ βρίσκεστε στον τόπο όπου εκτυλίσσονται, μπορούν να χρησιμεύσουν και σαν εξαιρετική αφορμή για συζήτηση με αγνώστους.
* Μιλώντας για… conversation starters, σκεφθείτε δημιουργικά. Σίγουρα, το πρώτο βήμα για να γνωρίσετε ντόπιους ή άλλους ταξιδιώτες είναι η καλή διάθεση και το ανοικτό μυαλό, αλλά τα σχόλια για τον καιρό σπάνια κερδίζουν τις εντυπώσεις. Ένα πρωτότυπο gadget –κατά προτίμηση όχι πολύ ακριβό ή εξεζητημένο αν βρίσκεστε εκτός ”δυτικών” συνόρων– κεντρίζει την περιέργεια και σας βγάζει από τη δύσκολη θέση να κάνετε εσείς την αρχή.
Εξίσου χρήσιμο μπορεί να αποδειχθεί ένα T-shirt με ένα έξυπνο σλόγκαν ή από κάποιο ενδιαφέρον μέρος που έχετε επισκεφθεί –προσωπικά είδα το ”I ran through hell” του φίλου που είχε βρεθεί στις γιορτές του Σαν Φερμίν, στη Χώρα των Βάσκων, τη μέρα που αφήνουν ελεύθερους τους ταύρους να προσελκύει το ενδιαφέρον Ισπανών και μη.
* Μη φοβάστε τα hostels. Για κάποιο λόγο, η συντριπτική πλειοψηφία των Ελλήνων αντιμετωπίζει την ιδέα να κοιμηθεί σε έναν κοιτώνα με αγνώστους σαν το χειρότερο εφιάλτη. Προκατάληψη που ίσως –και σχετικά δικαιολογημένα– να πηγάζει από την έλλειψη αντίστοιχων καταλυμάτων στη χώρα. Γεγονός, πάντως, είναι ότι, τις περισσότερες τουλάχιστον φορές, οι φήμες για βρώμικα δωμάτια γεμάτα έντομα και ενοχλητικούς συγκατοίκους που θα αποπειραθούν να σας κλέψουν/ ρίξουν υπνωτικά/ σκοτώσουν είναι ακριβώς αυτό: φήμες –και μάλιστα αστείες.
Στη χειρότερη των περιπτώσεων, ο καθένας κοιτάζει τη δουλειά του. Στην καλύτερη, εδώ ξεκινούν οι περισσότερες φιλίες. Γιατί πού θα γνωρίσετε άλλους ταξιδιώτες, αν όχι σε ένα χώρο με παρεΐστικο κλίμα, κεφάτη ατμόσφαιρα και άπειρες ευκαιρίες για κουβέντα; Αν ακόμη έχετε αμφιβολίες για τους χώρους, μπορείτε να βρείτε πληροφορίες από τα sites τους, σχόλια άλλων ταξιδιωτών σε σχετικούς δικτυακούς τόπους όπως αυτός του Lonely Planet, ακόμη και να δείτε φωτογραφίες. Στη συντριπτική τους πλειοψηφία είναι πεντακάθαροι, φιλόξενοι και εξαιρετικά προσεγμένοι. Εξάλλου, αν η ιδέα του κοιτώνα δε σας ακούγεται δελεαστική, τα περισσότερα hostels διαθέτουν και μονόκλινα δωμάτια, με εσωτερικό μπάνιο. Extra bonus, οι ιδιαίτερα οικονομικές τιμές.
* Σε κάποιες χώρες –κυρίως στη Νότια Αμερική– υπάρχει η δυνατότητα να νοικιάσετε ένα δωμάτιο στο σπίτι μιας οικογένειας, και να γνωρίσετε από κοντά τον τρόπο ζωής και την τοπική κουλτούρα, να δοκιμάσετε μερικές από τις καλύτερες παραδοσιακές συνταγές –γιατί το σπιτικό φαγητό δε συγκρίνεται με κανένα, σε όποιο σημείο του κόσμου κι αν βρίσκεστε– και να αποκτήσετε τις ”insider” πληροφορίες που μόνο ένας ντόπιος μπορεί να σας δώσει για τα μέρη που αξίζει να επισκεφθείτε. Αναζητήστε τέτοια δωμάτια στο internet, ως private rooms, rooms for rent ή casas particulares, ανάλογα με το μέρος που επισκέπτεστε, ή σε ταξιδιωτικούς οδηγούς.
* Κάντε ένα πλάνο με τα μέρη που σκοπεύετε να επισκεφθείτε. Και μετά αγνοήστε το. Ή ακόμα καλύτερα, μην κάνετε καθόλου πλάνο –απλά πάρτε μαζί σας έναν οδηγό και διαβάστε τον on the spot. Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα του solo ταξιδιού είναι ότι δε χρειάζεται να έχετε κανένα πρόγραμμα, ούτε να κανονίζετε οτιδήποτε.
Ξενυχτήσατε το βράδυ και μείνατε στο κρεβάτι μέχρι το μεσημέρι; Κατευθυνθείτε στο πλησιέστερο καφέ και αφήστε για την επόμενη το μουσείο που σκεφτόσασταν να επισκεφθείτε. Είδατε ένα ενδιαφέρον μπαρ στο δρόμο για το μουσείο; Σπαταλήστε εδώ όσες ώρες θέλετε, κανείς δεν πρόκειται να παραπονεθεί που αργήσατε. Γενικότερα, ακολουθήστε το ένστικτό σας και τη διάθεση της στιγμής –πόσο συχνά έχετε αυτήν την ευκαιρία;
* Το φαγητό σε εστιατόρια τρομάζει συχνά όσους ταξιδεύουν μόνοι για πρώτη φορά. Δοκιμάστε το μία φορά, παίρνοντας μαζί σας ένα βιβλίο ή ένα περιοδικό αν δεν αντέχετε τη σκέψη να κοιτάτε τον κόσμο μέχρι να έρθει η παραγγελία σας, και θα δείτε ότι όχι μόνο δεν είναι τραγικό, αλλά μπορεί να γίνει και ιδιαίτερα διασκεδαστικό –υπό την προϋπόθεση ότι αποφεύγετε ρομαντικά εστιατόρια με κεράκια στα τραπέζια.
Αν μόνο η ιδέα σας φαίνεται τρομακτική, ξεκινήστε από τα μέρη στα οποία είναι περισσότερο πιθανό να βρείτε και άλλους solo ταξιδιώτες, όπως οι pub ή τα tapas bars, όπου υπάρχει η δυνατότητα να γευματίσετε στην μπάρα, έχοντας περισσότερες πιθανότητες να πιάσετε κουβέντα με το διπλανό σας απ’ ότι στο τραπέζι.
* Υιοθετήστε τις συνήθειες των ντόπιων. Η παροιμία ”όταν είσαι στη Ρώμη, κάνε ό,τι κάνουν οι Ρωμαίοι” είναι από τα σοφότερα ταξιδιωτικά αποφθέγματα όλων των εποχών. Όχι μόνο βοηθάει στην κατανόηση της εκάστοτε κουλτούρας –που είναι και το ήμισυ του νοήματος του ταξιδιού–, αλλά ανοίγει ευκολότερα τη δίοδο επικοινωνίας με τον τοπικό πληθυσμό. Εντάξει, μπορεί να μην αντέχετε τη σκέψη –πόσο μάλλον το θέαμα– του ζωντανού σκουληκιού μέσα στην τεκίλα σας ή των φυκιών στο πιάτο, αλλά μια μικρή υπόκλιση αντί για χειραψία μπορείτε να την κάνετε.
