Μεσαιωνικά δρομάκια, σκανδιναβικό design, ανατολικό φολκλόρ και μοντέρνα ευρωπαϊκή καρδιά. Αυτό είναι το Ταλίν, μια πρωτεύουσα-παραμύθι στην άκρη της Βαλτικής.
Παλαιότερο των 360 ημερών
του Γιώργου Κόκουβα
Ξεχάστε όσα (νομίζατε ότι) ξέρετε για την Βαλτική: Δεν είναι μια παρηκμασμένη πρώην σοβιετική επαρχία με κακόφημες γειτονιές, εμπόριο λευκής σάρκας, και οι μόνιμοι αντίπαλοι του Νότου στο «ανατολικό μπλοκ» της Eurovision, όπως έγινε γνωστή στο ελληνικό κοινό την περασμένη δεκαετία η Βαλτική. Λαμπρό παράδειγμα προς κατάρριψη αυτής της παρεξήγησης, η βορειότερη των πρωτευουσών της, το Ταλίν.
Μια απαστράπτουσα παλιά πόλη με τα διαπιστευτήρια της UNESCO. Μία ακόμα πιο απαστράπτουσα νέα πόλη που μοιάζει να… παραδόθηκε χθες στο κοινό. Αμμουδιές που δεν έχουν να ζηλέψουν πολλά – πλην του ήλιου – από την Μεσόγειο, στις οποίες τις πιο ζεστές ημέρες οι εσθονοί ξεχύνονται για βουτιές. Πάρκα, γοτθικοί πύργοι, ρωσικά παλάτια, σκανδιναβικό design, παλιές ψαράδικες γειτονιές που αναγεννιούνται από την hip κοινότητα, και ένα λιμάνι-κόμβος, του οποίου τα φέρρι συνδέουν την Εσθονία με δύο διαφορετικούς κόσμους, που όμως συνδυάζονται περίφημα στο «πρόσωπο» του Ταλίν: Από τη μία με το Ελσίνκι – οι Εσθονοί μοιράζονται μαζί του τις φιννικές ρίζες τους και την σκανδιναβική ανάπτυξη που επιτρέπει δικαίως στους ντόπιους να αποκαλούν την πόλη τους «Ταλσίνκι» - και από την άλλη με την Αγία Πετρούπολη – δύο από τα σημαντικότερα λιμάνια της αλλοτινής ρωσικής αυτοκρατορίας.
Πόλη μικρή και ιδιαίτερα compact για να την γνωρίσετε σε ένα σαββατοκύριακο ή και να την συνδυάσετε με κάποια από τις δύο παραπάνω «μεγάλες δυνάμεις» του ευρωπαϊκού Βορρά, το Ταλίν είναι το ανερχόμενο «διαμαντάκι» της βορειοανατολικής Γηραιάς Ηπείρου που θα σας εκπλήξει ευχάριστα με την προσωπικότητά του και – είμαστε βέβαιοι – θα εξελιχθεί σε έναν από τους νέους αγαπημένους προορισμούς της.
Η παλιά πόλη
Χωρισμένη σε δύο επίπεδα, την Κάτω (Vanalinn) και την Άνω (Toompea), η Παλιά Πόλη αποτελεί την καρδιά του Ταλίν, και μας υποδέχεται από τις πύλες του Viru Valjak, πίσω από τις οποίες κρύβει πολλά και διαφορετικά μυστικά, που αποτυπώνονται με όμορφο τρόπο στις τρεις βασικές αρτηρίες της: Η Vene είναι ο «ρωσικός δρόμος» με ορθόδοξους ναούς και το ενδιαφέρον Δημοτικό Μουσείο με την Ιστορία της πόλης. Η Lai είναι ο σκανδιναβικός δρόμος, με τον πύργο του Αγίου Όλαφ στην άκρη του, τα στενά σκαλάκια του οποίου αξίζουν το λαχάνιασμά σας ώστε να δείτε το πανόραμα του Ταλίν από την εξέδρα που κάποτε σύχναζαν με τα κιάλια τους οι κατάσκοποι της KGB. Τέλος, η Pikk είναι ο δρόμος των γερμανών εμπόρων, που αποπνέει την αριστοκρατική αύρα της μεσαιωνικής χανσεατικής εποχής του Ταλίν. Το πλακόστρωτο της Pikk συνδέει από τη μία το λιμάνι της πόλης με το κάστρο της Άνω πόλης στην άλλη της άκρη, περνώντας δίπλα από την εντυπωσιακή κεντρική πλατεία της Κάτω Πόλης, την Raekoja Plats με το δημαρχείο, τα γοτθικά κτίρια και τους μάλλον γραφικούς «κράχτες», που θα σας καλέσουν για ένα γεύμα στα εστιατόρια, ντυμένοι με έθνικ φορεσιές.
Μεταξύ των παραπάνω δρόμων, απλώνεται ένας μίνι λαβύρινθος από καλντερίμια με ατμοσφαιρικά φαναράκια, μεσαιωνικές αγορές και δεκάδες café, μπαράκια και ταβερνάκια, στη σκιά των 26 πύργων του τείχους που διασώζονται και στέκονται κατακόκκινοι μεταξύ της Κάτω και της Άνω Πόλης.
Ανηφορίζοντας προς την Toompea – η πρόσβαση είναι εφικτή μέσω δύο γραφικότατων σοκακιών, του Μικρού και του Μεγάλου Ποδιού (Luhike και Pikk Jalg) – θα αντικρίσετε πρώτα τον τεράστιο ναό του Αλέξανδρου Νιέφσκι, με τους λαμπερούς τρούλους που έχτισαν οι σοβιετικοί σε μια προσπάθεια «ρωσοποίησης» του Ταλίν. Πίσω του κρύβεται το Κοινοβούλιο της Εσθονίας, ενώ ακολουθώντας τα κατάφυτα και σαφώς πιο ήσυχα από την Κάτω Πόλη δρομάκια, θα συναντήσετε τον Καθεδρικό του Τρούλου και τρία «μπαλκόνια» παρατήρησης που προσφέρουν υπέροχη θέα. Στην επιστροφή προς τα κάτω, θα συναντήσετε τον Κήπο του Δανού Βασιλιά και το πιο καλοδιατηρημένο τμήμα των τειχών, με έναν από τους πύργους να λειτουργεί ως Μουσείο Υπόγειων στοών – λέγεται Kiek in de Dok και πρόκειται για το σημείο από όπου η ελίτ του μεσαίωνα κρυφοκοιτούσε μέσα από τον Πύργο τη ζωή στην Κάτω Πόλη.
Από τη νέα πόλη στο λιμάνι
Η καρδιά του σύγχρονου Ταλίν ξεκινά από την πλατεία Ελευθερίας κάτω από το Kiek in de Kok, και χτυπά δυνατά στις λεωφόρους που κινούνται περιμετρικά της Παλιάς Πόλης, όπου σε κάθε γωνιά ορθώνεται κι άλλο ένα μεγάλο εμπορικό πολυκατάστημα με υπαίθρια café και εστιατόρια στον πλακόστρωτο περίβολό τους. Ακολουθήστε τους δρόμους UUS και AIA για να περάσετε μέσα από μια γειτονιά με ωραίες υπαίθριες αγορές και παραμυθένια κτίρια, και να φτάσετε στην «Παχιά Μαργαρίτα», την ροτόντα που σηματοδοτεί πως μπαίνετε στο λιμάνι του Ταλίν. Απεριποίητο αλλά πάντα πολυσύχναστο – τα φέρι για το Ελσίνκι φεύγουν συνεχώς και οι ψαράδες συνεχίζουν στην άκρη να ρίχνουν τις πετονιές τους – το λιμάνι αποτελεί αφετηρία μιας εναλλακτικής διαδρομής, του λεγόμενου «Πολιτιστικού Χιλιομέτρου» που κινείται κατά μήκος του παλιού σιδηρόδρομου, και νυν παραθαλάσσιου πεζόδρομου. Σημαντικές στάσεις του περιπάτου είναι το Κέντρο Πολιτισμού (Kultuuri-katel), η ψαραγορά, το Ναυτικό Μουσείο με το πραγματικό υποβρύχιο και οι παλιές φυλακές και, τέλος, η παραλία της Kalamaja.
Η Kalamaja είναι μια φαινομενικά ήσυχη γειτονιά, η παλαιότερη του Ταλίν, γεμάτη ξύλινες ψαράδικες καλύβες αντί σπιτιών. Άλλοτε εγκαταλελειμμένη, τα τελευταία χρόνια η συνοικία έγινε «άντρο» των hipsters και της καλλιτεχνικής κοινότητας, που άνοιξε μικρά μαγαζάκια σε διάφορες γωνιές της. Πλέον δε, η νεανική κοινότητα επεκτείνεται προς το μακρινό άκρο της Kalamaja, το Kopli, στην άκρη της χερσονήσου.
Ανατολικά του Ταλίν
Μια βόλτα με το γραφικό τραμ μακριά από το λιμάνι, κρύβεται ο ωραιότερος κήπος της πόλης, ένα γιγάντιο πάρκο γύρω από το μπαρόκ-ροκοκό παλάτι του Μεγάλου Πέτρου στην περιοχή Kadriorg. Πάνω στα νερά της λίμνης φιλοξενούνται έργα σύγχρονης τέχνης από όλη την Ανατολική Ευρώπη, ενώ στην ολάνθιστη έκταση περιλαμβάνεται και ένα λούνα παρκ πνιγμένο μέσα στις φυλλωσιές. Πίσω του, φωλιασμένο μέσα στο δάσος, βρίσκεται το μεγαλύτερο κτίριο της Εσθονίας, ένα πανέμορφο μοντέρνο κτίριο που στεγάζει το Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης (KuMu). Το εισιτήριο στοιχίζει 6€ και μας «επιβιβάζει» σε ένα ταξίδι στην Ιστορία της Εσθονίας και της υπόλοιπης ανατολικής Ευρώπης, μέσα από τη ματιά των σαφώς πολιτικά φορτισμένων σύγχρονων έργων τέχνης των εγχώριων καλλιτεχνών.
Στα παράλια του Ταλίν
Κι όμως, μπορεί να έχουμε συνδυάσει τη Βαλτική με το βαρύ κρύο του Βορρά, αλλά τους καλοκαιρινούς μήνες, όταν ο ήλιος έχει κέφια, οι κάτοικοι του Ταλίν αράζουν σε όμορφες αμμουδιές, λιγότερο από μισή ώρα από την Παλιά Πόλη. Από το Kardiorg μέχρι την Pirita, στις βορειοανατολικές ακτές της πόλης, οι χρυσαφένιες αμμουδιές εναλλάσσονται με τις κοσμοπολίτικες μαρίνες και τα σκάφη, ενώ στο δυτικό Ταλίν, οι πιο δημοφιλείς ακτές είναι αυτές του Pikakari – από όπου… σχεδόν μπορείς να αγγίξεις τη Σκανδιναβία– και του Stroomi, που συνδυάζεται ωραιότατα με περιήγηση στον κοντινό Ζωολογικό κήπο και το Υπαίθριο Μουσείο της Εσθονίας, μια μικρογραφία της εσθονικής λαογραφίας πλάι στη θάλασσα.
Πού να φάτε Μπορεί το ευρώ, που αποβιβάστηκε στα κράτη της Βαλτικής την περασμένη χρονιά, να έχει ανεβάσει τις τιμές σε επίπεδο Ελλάδας – όχι το ανατολικό low budget που γνωρίζαμε, αλλά ούτε και το πανάκριβό του Βορρά – αλλά η εσθονική μπύρα και οι τοπικές λιχουδιές δεν θα σας απογοητεύσουν. Σημειώστε ότι οι τιμές Ελλάδας δεν συνδυάζονται και με ωράρια Ελλάδας – εδώ η κουζίνα κλείνει πριν τις 11 το βράδυ.
Στο Rataskaevu 16, στην καρδιά της Παλιάς Πόλης, θα απολαύσετε ντόπια μπύρα, εκλεκτό κρασί και γεύσεις όπως ψητό χοιρινό, ψάρι με πουρέ, τάρανδο και φοβερά γλυκά, όπως η λάβα σοκολάτας – περί τα 20€ το άτομο. Στο Boheem στην Kalamaja, για νόστιμο brunch, πίτσες, ζεστή πατατοσαλάτα με κοτόπουλο, σολομό κατσαρόλας και άλλα δημιουργικά σε ένα απόλυτα hip vintage σκηνικό – περί τα 15€ το άτομο. Στο Leib, σε έναν πανέμορφο κηπάκο μεταξύ παλιάς πόλης και λιμανιού, θα δοκιμάσετε το παραδοσιακό μαύρο «υγρό» ψωμί με κολοκυθόσπορο, μαζί με ψάρι και τοπικές χορτοφαγικές γκουρμέ λιχουδιές, περί τα 25€ το άτομο. Στο Must Puudel, το hip café restaurant της παλιάς πόλης που σερβίρει από πρωινό μέχρι burgers και από χορτοφαγικά πιάτα μέχρι ζυμαρικά και χορταστικές σαλάτες – must η πίσω αυλή του (περί τα 15€ το άτομο).
Πού θα μείνετε Στο Rocca Apartments με τα μεγάλα, κλασικά, φωτεινά δίκλινα λίγο έξω από το κέντρο που στοιχίζουν από 35€ ανά βραδιά. Στο Three Crowns Residence που στεγάζεται σε ένα ιστορικό μεσαιωνικό κτίριο στην καρδιά της πόλης και διαθέτει μικρά αλλά φιλόξενα δίκλινα, από 40€ με πρωινό. Στο City Hotel Tallinn δίπλα στο πάρκο της Παλιάς Πόλης, με λιτά, αλλά μοντέρνα διακοσμημένα δίκλινα, από 41€ ανά διανυκτέρευση.
Πώς θα πάτε Με τα φτερά της Aegan, που πετά για Ταλίν περί τις 3-4 φορές την εβδομάδα σε τιμές που κυμαίνονται στα 150-200€ μετ’ επιστροφής, φόρων και χειραποσκευής αυτό το καλοκαίρι. Από 165€ μετ’ επιστροφής ξεκινούν οι τιμές της AirBaltic, αλλά με ενδιάμεσο σταθμό τη Ρίγα.