Μια ημέρα στον Διομήδειο Βοτανικό Κήπο

Κείμενο-φωτογραφίες: Γιώργος Κόκουβας

Είναι ο μεγαλύτερος βοτανικός κήπος της ανατολικής Μεσογείου. Κι όμως, αν ρωτήσεις δέκα Αθηναίους για τον Διομήδειο Κήπο, οι εννιά θα νομίζουν πως μιλάς για κάποιον μύθο ή κάποιο κεφάλαιο της Οδύσσειας. Ακόμη χειρότερα, αν ζητήσεις από έναν ταξιτζή να σε πάει σε αυτόν, ακόμη κι αν βρίσκεσαι στην γύρω περιοχή, σε κοιτάζει με γουρλωμένα μάτια, σαν να του ζήτησες να σε πάει στην χαμένη Ατλαντίδα – βασισμένο σε πραγματική ιστορία.

Αυτό σημαίνει δύο πράγματα: Πως, δυστυχώς, οι κάτοικοι της Αθήνας δεν γνωρίζουν τις οάσεις που κρύβονται εντός λεκανοπεδίου και πως, ευτυχώς, έτσι εσείς –που πλέον γνωρίζετε- μπορείτε να τις ευχαριστηθείτε με την ησυχία σας. Και μάλιστα με την Άνοιξη σύμμαχό σας, καθώς αυτή την περίοδο ο ανθώνας του Κήπου προκαλεί για μοσχομυριστές βόλτες, το σκιερό πράσινο κάτω από τα δέντρα φτιάχνει ιδανικές γωνιές για πικνίκ ή διάβασμα και η αλληλουχία των θεματικών κήπων προσφέρεται για εντατικά μαθήματα… βοτανολογίας.

Ένας κήπος… στο δάσος


Πριν το 1975, στις βόρειες πλαγιές του όρους Αιγάλεω, στην περιοχή του Χαϊδαρίου, υπήρχε μόνο δάσος. Συστάδες από πεύκα, κυπαρίσσια, ασφάκες και θυμάρι, που φύτρωναν πυκνά κατά μήκος της Ιερά Οδού. Εικοσιπέντε χρόνια πιο πριν, ο Αλέξανδρος Διομήδης άφησε την τελευταία του πνοή, και μαζί την εντολή του να κληροδοτηθεί μεγάλο μέρος της περιουσίας του στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, με σκοπό την δημιουργία του Ιδρύματος που θα δημιουργούσε τον κήπο.



Λίγα χρόνια αργότερα, το Υπουργείο Γεωργίας παραχώρησε 1.860 στρέμματα από την δασική έκταση του Χαϊδαρίου στο Ίδρυμα, και οι διαδικασίες ξεκινούν: Το 1975, οι πρώτοι επισκέπτες περνούν την πύλη του Διομήδειου Κήπου, και περπατούν μέσα από τα διαμορφωμένα τμήματά του, από τον ανθώνα, τον δενδρώνα, το θερμοκήπιο, τα πλακόστρωτα μονοπάτια και τις τεχνητές λιμνούλες του.



Ωστόσο, το υπουργείο είχε θέσει μία προϋπόθεση στο Ίδρυμα: Η διαμόρφωση του Κήπου να μην επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό το φυσικό δασικό τοπίο. Έτσι, το αποτέλεσμα που προκύπτει είναι μια μοναδική στα παγκόσμια δεδομένα περίπτωση βοτανικού κήπου, όπου η φυσική δασική βλάστηση συνυπάρχει με καλλιεργούμενα φυτά και λουλούδια.

Ένας κήπος, ένα σχολείο




Μπαίνοντας στον κήπο, μπροστά και προς τα δεξιά εκτείνεται ο δενδρώνας του, που μοιάζει να συνέλεξε φουντωτές θημωνιές από κάθε γωνιά αυτού του πλανήτη: Οι ευκάλυπτοι στον τομέα της Ωκεανίας, οι αγριοκαστανιές στο μεσογειακό τμήμα, η αγκαθωτή γλεδισχία στα «παρτέρια» της Ασίας, οι αφρικανικοί μελίανθοι και οι σχίνοι από την Νότια Αμερική δημιουργούν ένα μοναδικό «κοκτέιλ» παγκόσμιας βλάστησης.


Πιο αριστερά, τα πλακόστρωτα δρομάκια οδηγούν τα βήματα σας ανάμεσα στα «Ιστορικά φυτά», που σηματοδοτούνται από μικρές πινακίδες καρφωμένες στο χώμα: Εδώ θα δείτε τον νάρθηκα, στον βλαστό του οποίου ο Προμηθέας έκρυψε την φωτιά αφού την έκλεψε από τους Θεούς. Εδώ φυτρώνει και η μυρτιά, με την οποία καλύφθηκε η γυμνή «νεογέννητη» Αφροδίτη. Πιο δίπλα η άκανθος, μας θυμίζει από πού εμπνεύστηκαν οι αρχαίοι Κορίνθιοι τον περιβόητο ρυθμό τους, ενώ το κώνειο, η τελευταία γεύση του Σωκράτη από την ζωή, η δάφνη, ο δίκταμος και η «ολυμπιονίκης» ελιά φουντώνουν τριγύρω, μαζί με άλλα φυτά που χαρακτήρισαν με τα φύλλα και τους καρπούς τους κάποιο κομμάτι της Ιστορίας.



Σειρά έχει ο ανθώνας, με τα πλούσια ολάνθιστα παρτέρια (κάτι που ασφαλώς εξαρτάται από την εποχή που θα τον επισκεφθείτε), τα νούφαρα και τα υδρόφιλα άνθη που «κολυμπούν» στις συγκοινωνούντες λιμνούλες. Και που θα μπορούσαν να έχουν ένα πιο προσεγμένο και καθαρό περιβάλλον, θα συμπληρώναμε, αν δεν γνωρίζαμε πως ο Κήπος δεν χρηματοδοτείται από κανέναν άλλο φορέα, παρά από το κληροδότημα του Αλ. Διομήδη, που σήμερα διαχειρίζονται οι απόγονοί του.



Μερικά ανθισμένα βήματα πιο πέρα, κάτω από τα τεράστια δέντρα και γύρω από τα ξύλινα υπαίθρια μοναστηριακά τραπέζια, κάθονται πολλές παρέες που γελούν, οικογένειες που αφήνουν τα παιδιά τους να κυλιστούν ασφαλή στο γρασίδι και τυχεροί κάτοικοι της περιοχής που μπορούν να πεταχτούν με ένα βιβλίο για λίγες στιγμές «φυσικής ανάγνωσης».



Το –ελαφρώς απεριποίητο- μικρό θερμοκήπιο, ο τομέας των φαρμακευτικών και των οικονομικών φυτών και το φυτώριο ακολουθούν πριν φτάσουμε στα πόδια του πυκνού δάσους, ενώ δεν αποκλείεται εδώ να βρείτε και σχολικές ομάδες ή επιστημονικές αποστολές, που αξιοποιούν τον εκπαιδευτικό και ερευνητικό χαρακτήρα του Κήπου.



Κι όταν αποφασίσετε να εγκαταλείψετε το πράσινο, σχεδόν στα πόδια του Κήπου, στη συνοικία «Κουνέλια», η οδός Κύπρου δεν μυρίζει λουλούδια, αλλά νοστιμότατα παϊδάκια και παραδοσιακές κρεατοφαγικές σπεσιαλιτέ στις λίγες αλλά καλές ψησταριές «της γειτονιάς».

Info:
Διομήδειος Βοτανικός Κήπος (Ιερά Οδός 403)
Είσοδος ελεύθερη
Ώρες λειτουργίας: Καθημερινά 8.00-14.00 και Σαββατοκύριακα 10.00-15.00
Παραμένει κλειστός κατά τις αργίες και από 15 ως 31 Αυγούστου
Περισσότερες πληροφορίες εδώ 

Δείτε περισσότερες εικόνες από την φωτογραφική μας περιπλάνηση στον Διομήδειο Κήπο, στο PhotoGallery του δημοσιεύματος.