Στο πίσω κάθισμα: Υποσχόμενο αστυνομικό μυθιστόρημα

Γιατί το διάλεξα; Επειδή το καλοκαίρι προσφέρεται για αστυνομικά μυθιστορήματα κι επειδή με τράβηξε το βιογραφικό της Γιαννάκη, η οποία κινείται μεταξύ πληροφορικής, μουσικής και εκπαίδευσης.

Ένα κλασικό αστυνομικό έργο ξεκινά με το πτώμα, που αυτή τη φορά ανακαλύπτεται στο Θέατρο Πλάκας μετά από τηλεφώνημα σε δημοσιογράφο της “Επικαιρότητας”. Θύμα είναι ο σκηνοθέτης Άρις Δόξας, άτομο χωρίς προσωπική ζωή που υπηρέτησε το θέατρο για σαράντα και χρόνια. Εσωστρεφής χαρακτήρας, σκληρός έως απηνής στη δουλειάτου, δεν είχε φίλους πλην της ηθοποιού Ελένης Σπυροπούλου. Την υπόθεση αναλαμβάνει ο αστυνόμος Χάρης Κόκκινος, ο οποίος ταυτόχρονα έχει οικογενειακά μπλεξίματα με τον γιοτου που κατηγορείται για παιδεραστία.

Πέρα από τα παραδοσιακά βήματα της αστυνομικής λογοτεχνίας που θέλει συντονισμένες ενέργειες από την αστυνομία για τη διαλεύκανση του φόνου, αυτή η παράλληλη προσωπική τραγωδία κάνει το έργο πιο δραστικό σε ένταση, μια ένταση που δεν προέρχεται από έναν ήδη συντελεσμένο φόνο αλλά από ένα εν εξελίξει δράμα. Στα σημεία αυτά ο αναγνώστης σφίγγεται, νιώθοντας στο πετσί του Χάρη τη μομφή και εναντίον του για τον γιο που γέννησε αλλά και την αίσθηση της αποτυχίας, καθώς το παιδί του ζούσε και ζει με το στίγμα “ο γιος του μπάτσου”.

Μέσα και έξω απ’ αυτό το πλαίσιο, η Γιαννάκη εμπλουτίζει την αφήγηση με μικρά καρυκεύματα καθημερινής φιλοσοφίας, που σχολιάζουν τα γεγονότα αλλά και τη ζωή. Αυτό τρέφει την ελπίδα ότι η ερευνητική πορεία δεν θα καταλήξει απλώς στον δολοφόνο, αλλά σε μια ευρύτερη θέαση του ατόμου και του κόσμου, κάτι που θα καταξιώσει τον γρίφο ως σκαλωσιά της ανατομίας της ανθρώπινης φύσης.

Σ’ αυτό φαίνεται ότι συντείνουν οι δύο παράλληλες ιστορίες: ο αστυνόμος Χάρης Κόκκινος και οι ευθύνες του για τον γιο του μπλέκεται με την ιστορία του Άρι Δόξα και τον πατέρα του που ασκούσε βία μέσα στο σπίτι, τόσο στη μάνα όσο και στον άρρωστο αδελφό. Δύο συγγενικές σχέσεις, που φαίνονται άσχετες, αν και κατά βάθος έχουν τις ρίζες τους σε ένα είδος βίας, που επηρεάζει όλα τα μέλη: σωματική και ψυχολογική, επιβολή και αδιαφορία, βιαιοπραγία και στίγμα μέσω του ρόλου, πατέρας και μπάτσος οδηγούν σε εκδικητικές πράξεις, άμεσες ή έμμεσες. Αν έχω δίκιο στις υποθέσεις μου, τότε η ολοκλήρωση του μυθιστορήματος δεν θα προσφέρει στο πιάτο του αναγνώστη μόνο τον δολοφόνο αλλά και μια χαρτογράφηση της οικογενειακής κρίσηςβίας, που εξοντώνει.

Η πρώτη μου επαφή με τη νέα συγγραφέα άφησε καλές εντυπώσεις, πολύ καλές θα έλεγα. Δεν είναι μόνο η αστυνομική πλοκή (παρά τα όποια φάουλ), αλλά κυρίως το θέμα της οικογένειας που κρύβει θανάσιμα μυστικά αλλά και συνταρακτικές τραγωδίες. Το τέλος του έργου με την αποκάλυψη του δολοφόνου ενισχύει την αρχικήμου υπόθεση, όχι για το ποιος είναι, αλλά για το πώς το ιδεολογικό πλαίσιο που περιέκλειε την οικογένεια του θύματος και την οικογένεια του αστυνόμου καθορίζει και τις πολλαπλές ευθύνες για την πορεία των παιδιών.

Έτσι, πέρα από τον ρυθμό της ανάγνωσης, μένει και η αίσθηση ότι τα λάθη των γονέων “κληροδοτούνται” και ενίοτε έρχονται χρόνια μετά σαν μπούμερανγκ να χτυπήσουν τους ίδιους τους γονείς. Η Γιαννάκη πετυχαίνει να συνδυάσει την αστυνομική δράση με την κοινωνική ματιά και να παραγάγει ένα άρτιο αποτέλεσμα.

Ο blogger Πατριάρχης Φώτιος

Ευτυχία Γιαννάκη
“Στο πίσω κάθισμα”
εκδόσεις Ίκαρος
2016
Σελ. 440
Τιμή: 15,50